اوقات فراغت ( تناور )
فصل اول
1- مقدمه
2- بيان مسئله
3- ضرورت و اهميت تحقيق
4- متغيير وابسته و متغييرهاي مستقل
5- فرضيات تحقيق
6- اهداف تحقيق
7- تعريف نظري و عملي متغييرهاي وابسته و مستقل
8- تعريف مفاهيم تحقيق
9- مدل علي
فصل دوم
1- فرآيند تاريخي موضوع
2- نظريه ها و تئو ريهاي جامعه شناسي
3- پيشينه تحقيقات انجام شده
فصل سوم
1- تكنيك تحقيق
2- ابزار گردآوري اطلاعات
3- جامعه آماري
4- حجم نمونه
5- روش نمونه گيري
6- روش تجزيه و تحليل اطلاعات
فصل چهارم
1-جداول توصيفي و تبييني
فصل پنجم
1- نتيجه گيري
2- پيشنهادات
3- منابع و مأخذ
4- پرسشنامه
مقدمه: بدون شک يكي از بزرگترين موهبت های الهی به انسان ها سرمايه عمر و زندگی آنهااست از جمله خصوصيات خاص اين سرمايه بسيار ارزشمند همواره رو به تقلیل نهادن وهرگونه قابل بازگشت نبودن آن است چرا که لحظه لحظه های زندگی با گذر زمان بی اندکی تامل به صورتی غافل کننده و مستمر سپری میشوند و خوشبخت و سعادتمند آن کسی است که بهترین استفاده از سرمایه ارزشمند عمر ویا به عبارتی مجموعه وقت ها برای همه آگاهان از اهمیت زیاد وحساسیت خاص برخودار است نماید .در این خصوص بکارگیری اصول و روش های علمی و برنامه ریزی وقت که امروزه در همه کشورهای جهان به طور جدی مورد توجه است دارای نقش بسیار موثری می باشد از این رو بنا به اهمیتی که در مباحث برنامه ریزي وقت و بهره وری زمان وجود دارد اقدام به نوشتن گزارش حاضر نموده ام .
طرح مسئله :
جهان امروز دنیای ارزشهاست امروز از طریق ارزشهای کاری و بروز استعدادها می توان خود را به عنوان عضوی از جامعه شناساند و در این چارچوب موقعیت خویش را تحکیم بخشید .قبل از اینکه به اهداف تحقیق و اهمیت موضوع بپردازم لازم می اید که تعریفی از فراغت داشته باشیم . انجمن بین المللی جامعه شناسی فراغت را این طور تعریف کرده است :فراغت عبارت است از مجموعه ای از اشتغالات که فرد به میل خود بزای استراحت یا تفریح و یا به منظور توسعه آگاهیها ویا فراگیری غیر انتفاعی و مشارکت اجتماعی داوطلبانه بعد از رهایی از الزامات شغلی خانوادگی و مذهبی – اجتماعی بدان می پردازد. این وظایف شامل وظایف اساسی است که از مذهب – جامعه و خانواده نشات می گیرد از این رو فراغت را می توان مانند شمشیر دو لبه ای دانست که ممکن است به دو نتیجه کاملا متفاوت منتهی شود ،یا شخصیت فرد را به سیر کما ل،شکوفا می کند و آن را بارز می سازد و یا بر عکس موجب فساد وتخریب فرد و جامعه می شود . پس به بررسی نحوه گذران اوقات فراغت میان دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان پرداختم تا بتوانم راه مطلوبی را برای گذران اوقات فراغت به صورت بهینه ارائه دهم .
ضرورت تحقیق:
بنا به ارزشی که وقت برای انسانها دارد من به این تحقیق پرداختم و دیگر روشی که هر فرد برای چگونگی گذران اوقات خود انتخاب میکند .تقریبا کیفیت زندگی او را مشخص میکند و اگر بتوانیم فرصتهایی که در زندگی پیش می آید از دست ندهیم توانسته ایم به نوعی فرصتها را مهار کنیم . لازم و ضروری است که در این مورد تحقیق شود تا بدانیم که دانشجویان چگونه از اوقات خود به خصوص اوقات فراغت خود بهره می برند ،آیا برنامه ریزی برای گذران این اوقات با ارزش دارند یا نه. و همانطور که می دانیم وقت ارزشمند است چنانکه قدما گفته اند وقت طلاست . آنگاه که از دانشجویی می پرسیم که اوقات خود را چگونه می گذرانید وایا در این مورد خاص برنامه ریزی دارید یا خیر و امثالهم ،جواب دقیقی ندارد و اغلب اوقات خود را با توجه به روزی که در آن قرار گرفته اند فکر دوستان یا شاید تقلید و....می گذرانند .اغلب دانشجویان برنامه ریزی ندارند جوانا نی که اوقات خود را به بطالت ،بدون هدف سیر مینمایند موجب افسردگی و از اعتماد به نفس کمتری برخوردار میباشد ،اوقات برنامه ریزی شده می تواند استعدادها و قابلیت های جوانان را شکوفا سازد و موجب پیشرفت جامعه می گردد.
متغیر وابسته و متغیرهای مستقل :
متغیروابسته: اوقات فراغت دانشجویان
متغیرهای مستقل : سن ،تحصيلات والدين،درامد والدین ، ساعات بیکاری ،تبلیغات
فرضیات تحقیق:
1- به نظر می رسد که بین سن و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان رابطه معنا داری وجود دارد
2- به نظر می رسد که بین تحصيلات والدين وچگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان رابطه معنا داری وجود دارد
3- به نظر می رسد که بین درامد والدین و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان رابطه معنا داری وجود دارد
4- به نظر می رسد که بین تبلیغات و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان رابطه معنا داری وجود دارد
5- به نظر میرسد که بین ساعات بیکاری و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان رابطه معنا داری وجود دارد
اهداف تحقیق:
هدف کلی :بررسی چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان در تا بستان 84.
اهداف جزئی
1:بررسی رابطه بین سن و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان .
2:بررسی رابطه بین تحصيلات والدين وچگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان.
3:بررسی رابطه بین در آمد والدین و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان.
4:بررسی رابطه بین تبلیغات و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان.
5:بررسی رابطه بین ساعات بیکاری و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان.
6:بررسی رابطه بین محیط خانواده و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان .
7:بررسی رابطه بین برنامه ریزی و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان.
تعریف نظری و عملی متغیرهای وابسته ومستقل:
اوقات فراغت: اوقات فراغت را زمان آزاد می نامند که به معنی زمانهای آسایش،استراحت و....می باشد.
تعریف عملی:1خواندن کتاب 2رفتن به کلاسهای مختلف 3مسافرت 4با دوستان بودن
تعریف متغیرهای مستقل:
سن:سالهایی که بر فرد گذشته است یا اینکه سالهای حیات فرد از بدو تولد تا به حال که به ان سن گویندترتیب عملی : 1- 18و19 2- 20و21 3- 22و23 4- 24و25 5- 26 به بالاتحصيلات والدين : گذراندن و كسب ، در به دست آوردن ، يادگيري و فنون چيزي من الجمله دانش .
تعریف عملی:1-بي سواد 2-ابتدايي 3-سيكل 4-ديپلم و فوق ديپلم 5- ليسانس به بالا
درآمد والدين :وجوه نقدی است که هر فرد با اشتغال داشتن در یک فن و حرفه آن را بدست می آوردو بر اساس نوع حرفه ای که اشتغال دارد درآمدش فرق می کند دریافت در آمد می تواند ساعتی،روزانه،هفتگی وماهیانه باشد.
تعریف عملی:
1- 100000- 1 2- 200000- 101000 3- 300000- 201000 4- 301000 به بالا
ساعات بیکاری:مدتزمانی که فرد هیچگونه فعالیتی انجام نمی دهد و ممکن آن زمان را به استراحت کردن بگذراند که میتواند به صورت دقیقه ویا ساعت باشد.
تعریف عملی:1-30دقیقه 2-یک ساعت 3-دو ساعت 4-از سه ساعت به بالا
تبلیغات:شناساندن نوع کالاو خدمات،مراکز تفریحی،علمی،هنری و......که توسط رسانه های جمعی صورت می گیرد.
تعریف عملی:1-تبلیغات کلاسهای ورزشی 2-کلاسهای علمی و هنری 3-کلاسهای موسیقی وغیره
تعريف مفاهيم تحقيق
تعریف فراغت:
فراغت معادل اصطلاح لاتین leisurc می باشد که از lisirمصدر قدیمی مبدل شده است فراغت به معنی آسودگی و آسایش و آسودگی از شغل و کار می باشد و همچنين ارسطوفراغت را (فعالیت به خاطر خود )تعریف کرده است .
فراغت مترادف بیکاری و بطالت نیست ومعمولا نوعی فعالیت را شامل می شود حتی ممکن است اساسی ترین و دشوارترین تلاشها را نیز در بر گیرد.فراغت یعنی فرصتی نیز بر اساس این یعنی فرصتی برای خودتوانی که طی آن آدمی به طور دلخواه می تواند فعالیتهایی را که خویشتن طلب انجام دهد.
اوقات فراغت و انواع آن
اوقات فراغت
ساعات و ایامی فراغت تلقی می شود که فرد برای فعالیت و تلاش از هر گونه اجبار،الزام ووظیفه بری بوده است فراغت ساعات و ایامی را در بر می گیرد که طی آن فرد فرصت می یابد که به فعالیت های اختیاری و داوطلبانه بپردازد و فعالیتهایی که عموما در جهت رضایت شخص و ارضای خویشتن بود لذت جویانه دارد.
1- اوقات فراغت لحظها:مانند وقتی که فرد پشت چراغ قرمز متوقف شده است.
2- اوقات فراغت ساعتی:گاهی اوقات شرایط کار افراد به گونه ای است که ما بین دو زمان انجام کار ساعتی فراغت دارند.
3-اوقات فراغت روزانه:بعد از ساعات کار اداری،اوقات فراغتی است که ممکن است به کارهای نظیر تماشای تلویزیون،مطاله کتاب،ورزش،معاشرت با دوستان و فامیل و....پرداخته می شود.
4-اوقات فراغت هفتگی:در آخر هفته یکی دو روز تعتیل برای کارمنذان وجود دارد که ممکن است به کارهایی مانند گردش و تفریح،رسیدگی به امور منزل،دیدن اقوام،سفرهای داخل استانی و.....پرداخته می شود.
5-اوقات فراغت سالانه:در اول هر سال قبلا در کشور ما تطیلات نوروزی یا مرخصیهایی که فرد می تواند از آنها در طول سال استفاده نماید وجود دارد که اوقات فراغت سالانه را شامل می شود.
نگاهی به سیر تحول چگونگی گذران اوقات فراغت:
درباره اینکه اصولا زمان فراغت پدیده خاص جامعه صنعتی است تمام محققان هم داستان نیستند بلکه برخی از آنان معتقدند که زمان فراغت در تمام مراحل تاریخی زندگی بشر وجود داشته است.
در نیمه اول قرن نوزدهم،میزان کار،کارگران آمریکا بیش از85ساعت کار در هفته بود و15ساعت کاربرای یک کارگر در انگلستان امری عادی و معمولی تلقی می شد.مدارک و اسناد موجود درباره زندگی،کار وفراغت مردم در دوره های قبل از اسلام در عین محدود بودن بخوبی نشان می دهد که مزایای فراغت بیشتر به طبقات ممتاز جامعه اختصاص داشته است و مردم عادی وظیفه ای جز کار سنگین نداشته و گاهی فرصتهای کوتاهی را صرف استراحت و بازدید از همدیگر و شرکت در مراسم ملی و مذهبی می کرده اند.
چه در شرق وچه در غرب تولید و ثروت حاصل از آن نصیب اقلیتی محدود می شد چه بسا همین اقلیت نیز مستقیم از چگونگی گذران اوقات فراغت اکثریت نفوذ داشتند.
از آغاز تمدن تا انقلاب صنعتی،افراد به سختی می توانستند معاش خود و خانواده فرد را تامین کند وقتی زنان و فرزندان خانواده نیز دوش به دوش پدران در این امر سهیم بودند.با شروع انقلاب صنعتی تفریح و سرگرمی جزءزندگی مردم عادی شد.ساعات کار کم وکمتر شد و زمان استراحت و بیکاری عامه مردم افزایش یافت.
در بسیاری موارد سدهای موجود بین اشراف و طبقه عادی شکسته شد و پرداختن به انواع و اقسام فراغت همگانی شد و طی چند سال اخیر با فشار افکار عمومی و خواست همگانی دولتها به ناگزیر به اتخاذ تصمیم ها ،برنامه ریزی ها و سرمایه گذاریها مشابهی در امور رفاهی و تفریحی مردم شد و فنون جدید بخصوص اختراع رادیوتلویزیون این امکان را بوجود آورد که فراغت از محدوده اختیارات طبقات ممتاز خارج و در بین عموم مردم جامعه رایج گردد.
در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم نوعی نهضتهای اجتماعی با همت و کوشش اتحادیه های کارگری برای کم کردن ساعات کار تحت عنوان نهضت تفریحات سالم بوجود آمدتا وسایل یک زندگی خلاق-خوش و ثمر بخشی را برای کارگران در اوقات فراغت بعداز یک کار طولانی و خسته کننده روزانه مهیا سازد.
به دنبال این تحولات تفکر و تدبر درباره اوقات فراغت و توجه به تنظیم گذران اوقات فراغت در کشورهای صنعتی روز افزون یافت.زیرا کاربرد بیش از بیش از نتایج تحقیقات علمی در روشهای تولید و افزایش بهره وری کار موجب تقلیل تدریجی مدت کار و افزایش زمان بیکاری شد. به همین سبب عده زیادی از جامعه شناسان و نیز اقتصاد دانان بر این باورند که تحول جوامع انسانی به سوی تمدن فراغت است و تمدن فراغت چیزی جزءخودکار شدن وسایل تولید صنعتی و کشاورزی ، افزایش درآمد سرانه و در نتیجه طولانی تر شدن اوقات فراغت از کار نخواهد بود و در این تمدن انسان قادر خواهد بود اوقات فراغت خود را در سایه امور اجتماعی و اقتصادی به صورتی متعادل تر و دلپذیر تر سپری نماید.
مشخصات فراغت دردوران جديد:
(( تا سالیان دراز پس از انقلاب صنعتی و ایجاد جامعه ماشینی کار همراه با استثمار شدید برای طبقات و قشرهایی از جامعه مجالس برای فراغت باقی نمی گذاشت .اما پس از کشمکش ها و مبارزه های پی در پی سرانجام کار محدود و محدودتر شد و به تدریج توازنی در زندگی مردم به وجود اورد و مفهوم فراغت با ابعاد و معانی تازه ای که امروز تا حد زیادی رایج است در جامعه شکل گرفت .بخصوص با پدید آمدن انقلاب دوم صنعتی که معنا خودکاری است وقت فراغت گسترش یافت و عامل فعالیتهایی جدیدی نظیر تفریحات مختلف رشد و پیشرفت معلومات و استعدادها نظایر آن گشت تحولات و دگرگونیهای سریع صنعتی پیامدهای اجتماعی و اقتصادی دیگر نیز در برداشت که تاثیر مهمی در چگونگی اوقات فراغت مردم بر جای گذاشت .برای مثال مکانیزه شدن صنایع و ایجاد امکانات رفاهی و نظایر آن موجب سبک زندگی مردم از قبیل کوچکترشدن ابعاد خانواده و تغییر روابط همبستگی افراد با یکدیگر شد .در حالی که در گذشته روابط همبستگی و خانوادگی افراد با یکدیگر نقش بارزی در گذران اوقات فراغت مردم داشت به همه اینها مکانیزه شدن وسایل رفت وآمد ظهور سینما و فعالیتهای مختلف در قرن اخیر تلوزیون در سال 1946 را که بیش از هر تکنیک دیگری روی اوقات فراغت مردم موثر بود میتوان افزود .البته پیشرفت تکنیک تنها عامل نبوده است بلکه احتیاجات اجتماعی و روابط میان قدرتهای اجتماعی زمان را نیز برآورد زمان آزاد باید به حساب آورد محيط اجتماعي و اقتصادي و تكنولوژي نيز در انتخاب نوع امكانات تأثير بسزايي دارند )) (معدن گن ،35:1369). از مشخصات اساسي فراغت در جهان كنوني اين است كه در جوامع رشد يافته ديگر به طبقات ممتاز و متنعم اختصاص ندارد و به طبقات ديگر تعميم يافته است و با توسعه صنعت و تكامل فني و نه فقط گسترش مي يابد بلكه افزايش پيدا مي كند
(( شاخص دوم اين است كه در سابق طبقات كمتر جامعه از لحظات محدودتر و آزادي و آسودگي برتر بودند. اين اوقات در درون خانه و خانواده صرف ميشد و در صورت غير رسمي خودنمايي داشت و به همنشيني و محاوره با خويش و پيوند با دوست و همسايه مي گذشت با پيشرفت جوامع و پراكندگي وظايف خانواده تدريجا جنبه رسمي و در مواردي تجارتي پيدا كرد و جزء وظايف مؤسسات خاص درآمد.شاخص سوم عبارت است از به كار بردن روز افزون وسايل و اسباب ماشيني چون اتومبيل ، راديو كه هر يك در گذران اوقات آسايش سهمي بزرگ و نقشي نمايان دارد.
تحول ديگر اهميت خاص است كه در حيات فردي و اجتماعي احراز كرده است چنانچه زمان كار از زمان فراغت به كلي جدا شده و اوقات فراغت ارزشي بذاته پيدا كرده است )) (مجله ادبي فرهنگ ،1352 ).
تاريخچه اوقات فراغت در ايران:
در كشور ما نيز اوقات فراغت از سوي دولت ،از زمان قاجاريه مورد توجه قرار و بر اساس اسناد و مدارك به دليل شرايط سياسي سال هاي 40تا 50 در زمان نخست وزيري وقت براي حل مسائل اجتماعي و هماهنگي تشكيل هاي جوانان و ادغام آنان درتشكيلاتي واحد و منسجم ايجاد يك كانون رهبري تأسيس گرديد كه بعدها تحت عنوان شوراي عالي رهبري جوانان وابسته به نخست وزيري مي گرديد.دعوت اين مجمع از يك مربي اسرائيلي به نام گيل لوآ براي برنامه ريزي جهت سازماندهي به وضع جوانان ايراني نشان مي دهد كه هدف عمده از اين اقدامات چه بوده است. پس از چند سال ازتأسيس اين مجمع و البته با هدايت هاي اين مربي و ديگر مستشاران ، كاخ جوانان زير نظر نخست وزيري و با نظارت ساواك به منظورجذب جوانان و انحراف اذهان آنان از مسائل سياسي و اجتماعي كشور در سال 1354 تأسيس و به سرعت بر تعداد شعبات آنان در سطح كشور افزوده ميشود. در طي دهه هاي 40، 50 سازمانهاي مختلفي از جمله پرورش افكار پيشاهنگي ، لژيون خدمتگزاران بشر ، سازمان جوانان شير و خورشيد ايران ،خانه هاي فرهنگ روستايي ، به سرعت در سراسر كشور رشد ميكنند .
هر كدام از اين سازمانها وابسته به كاخ جوانان با فراهم ساختن امكانات ، تسهيلات رفاهي ورزشي ، و هنري جذاب به نوعي قصد ارتباط با جوانان را داشتند .
قابل توجه اين كه بيشتر فعاليت ها جنبه صوري و تشريفاتي دانسته و صرفا به برگزاري چند كنسرت موسيقي را براي برنامه هاي رقص و آواز در سواحل درياي خزر و يا در پارك منظريه تهران محدود مي شد.اما اين فعاليت ها هرگز در سطح وسيعي موفق شد به جذب جوانان نشدند . زيرا هدف نهايي آنها ترويج فساد و شاه پرستي بود كه با اهداف جوانان وطن همخواني ندانسته لذا هر كدام راه خودشان را مي رفتند.و بعد از آن با ايجاد سازمانها و موسسات مختلفي نظير سازمان تربيت بدني ، كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان ، وزارت فرهنك و هنر و... به طور مستقيم در مورد اوقات فراغت گروهاي مختلف بويژه جوانان و نوجوانان مشغول سياستگذاري بوده اند.
با پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي در زمينه امكان مربوط به اوقات فراغت يكسو و سياستگذاري اوقات فراغت توسط دولت از طرف ديگر تحولاتي پديدار شد و مراكز فساد و فحشاء تخريب كننده شخصيت نسل جوانان برچيده شد و با تدابير مهم انسان ساز اسلام،سازمان تربيت بدني كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان و غيره..... جاني تازه گرفت و تلاشهاي گوناگون در بهره برداري از اوقات فراغت بخصوص براي نسل جوان آغازشد ولي محدوديت امكانات افزايش سريع جمعيت به ويژه جواني جمعيت مجال و فرصت را از مسؤلان و دست اندركاران ربود.
اسلام و اوقات فراغت :
دين مبين اسلام ، با اينكه هدف تكامل و تعالي انسان را براي رستگاري ابدي و اخروي دنبال كرد و برنامه هاي عبادي و الهي آن هدف و راه رسيدن به آن را ابلاغ نموده است اما به هيچ وجه از برنامه هاي زندگي اين جهان انسان غفلت نورزيده است.
در آيين مقدس اسلام تمايل به تفريح مانند ساير خواهشهاي طبيعي بشر دقيقا مورد توجه واقع شده و در بعضي از روايات دست يافتن به لذايذ مشروع در رديف امور مربوط به معاد و معاش قرار گرفته است .تقسيم بندي فراواني كه در اسلام موجود است به تنظيم برنامه ريزي شبانه روزي دعوت و از او خواسته شده است كه اوقات گرانبهاي خود را به بطالت نگدراند .
حضرت علي (ع) مي فرمايند :
براي مؤمن سه ساعت است يعني شبانه روز خود را بايد سه قسمت كند ساعتي كه در آن با پروردگارش راز و نياز مي كند هفت ساعت خود را در كار خدا صرف كند .
ساعتي كه در آن معاش خود (نيازهاي زندگي ) را اصلاح ميكند هفت ساعت آن را به داد و ستد و وضعيت و ساير امور مي پردازد . و ساعتي كه بين خويش و بين لذت و خوش و آنچه حلال و نيكو است آزاد بگذارد هفت ساعت ديگر در خواب و خوراك و استراحت بسر برد ناگفته نماند كه منظور از اختصاص هر قسمت به عملي آن نيست كه پي در پي آن را به جا آورد . بلكه مراد آن است كه در هر شبانه روز ثلث وقت خود را اختصاص به كاري دهند و براي خردمند ( اقتضاي عقلي عملي ) روا نيست كه سفر كند مگر براي سه امر . اصلاح معاش يا گام نهادن درامر معاد و يا لذت و خوشگذراني درآنچه حرام و ناروا نيست .
فعاليتهاي ايام فراغت :
با برنامه ريزي صحيح فعاليتهاي گوناگون و زيادي مي توان انجام داد در اينجا به ذكر بعضي از اين فعاليتها مي پردازيم .
1- فعاليتهاي ورزشي
ورزش تز تفريحات سالم و سودمند و مانند مسافرت نشاط انگيز است . ورزش علاوه در سلامت بدن و سلامت روح هم كمك ميكند و از آنجا كه نيك بختي هر كسي با سلامت روح و بدن وابستگي كامل دارد . اهميت ورزش معلوم مي شود .
امروزه همه اقرار دارند كه ورزش بدن را قوي و اراده را تقويت ميكند . فعاليتهاي ورزشي باعث ايجاد روحيه كار دسته جمعي ،حسن ابتكار ، از خود گذشتگي و اطمينان است و بطور كلي ورزش تندرستي و سلامت را به تن و روان هديه مي كند . ورزشهايي مثل تيراندازي _ اسب دواني و شنا مورد توجه بزرگان اين بوده است . نكته قابل توجه اين است كه ورزش بايد با اسلوب صحيح و تحت نظر مربي ورزش و با توجه به قدرت و توانايي افراد انجام بشود .
ورزش هم مثل مسافرت بايد هدف دار باشد و طبق برنامه خاصي اجرا شود تا براي نوجوانان و جوانان سودمند باشد .
2- فعاليتهاي تحقيقي و مطالعاتي :
فعاليتهاي تحقيقي و مطالعاتي در ز مينه هاي مختلف دانش بشري علاوه بر بالا بردن شعور آگاهي و ارضاي حس كنجكاوي ، براي نوجوانان شادي آفرين است . بعضي از تحقيقات ميتواند از آخر دبستان و تا دانشگاه و حتي بعد از آن ادامه يابد .
هدايت فرزندان به سمت تحقيقات اگر درست انجام شود جنبه خلاقيت دارند و به شدت لذت مي برند . لذا كارهايي مثل خطاطي ، نويسندگي طراحي ، نقاشي و گل سازي براي كودكان و نوجوانان نشاط آفرين و سود آور و مفيد است .
فعاليتهاي تحقيقاتي و مطالعاتي در معارف اسلامي و كتب ارزنده اي مانند نهج البلاغه علاوه بر بالا بردن اطلاعات مذهبي ، ادبي و هنري در تذهيب ، فرزندان مفيد باشد .
3- مسافرت و گردش :
از دير باز و نيز در عرصه كنوني كمتر كسي را مي توان يافت كه گردش و سياحت را مفرح و جذاب نپندارد .
اهميت و جايگاه اين موضوع به قدري است كه گذشتگان ما ان را حتي به صورت سنت و عرف در جريان زندگي خود سازماندهي كرده اند و در حال حاضر تبلور ان را در نمونه هايي همچون : عيد نوروز ، سفرهاو گردش هاي فصلي ، زيارتي ،حضور در جشن هاي سنتي در دامنه كوه ها و دشتهاي زيبا و ... مشاهده مي نمائيم در اين رهگذر شادي و شعف جوانان و نوجوانان وصف ناپذير مي نمايد .
هر چند در اين نوع گردش ها كه در شكل صنعتي صورت مي گيرد محور اصلي به حساب نيامده اند ، اما در عصر كنوني دغدغه گذران اوقات فراغت اين قشر پر تحرك جامعه مورد توجه كارشناسان و مسئو لين بسياري از كشورهاي پيشرفته قرار گرفته و نتيجه اين شده است كه اين امر لزوم برنامه ريزي منطقي ، مدون و نيز كاربردي در جامعه را ايجاد مي نمايد .
سفرهاي پرمايه تحرك و تكافو ، ابتهاج روح و انسباط خاطر، ازدياد تجربه و افزايش آگاهي و عبرت آموزي ، توجه بيشتربه شگفتي هاي خلقت و عظمت خالق هستي ، مايه گشايش روزي و تأمين آرامش آدمي است . « و سخر لكم ما في السموات و ما في الارض جميعا منه، ان في ذلك لايات لقوم يتفكرون »« و آنچه را كه در زمين و آسمان ها بود همه را مسخر شما گردانيديم . بدرستي كه در آن آيات و نشانه هايي است براي مردمي كه تفكر مي كنند .» سوره جاثيه آيه 13 ازمهمترين جلوه هاي دلپذير گردشگري حركت ، جنبش و تنوع در اين گونه فعاليتهاي فراغتي است . به ويژه هنگامي كه اين جنبه از فعاليت ها به صورت گروهي با همراهي همسالان و دوستان انجام گيرد .سيرو سياحت يكي از مهمترين راهبردهاي اجرايي براي گذران اوقات فراغت جوانان است . به جرأت مي توان ارعا نمود كه بسيار از تمايلات و نيازهاي جوانان در ابعاد مختلف جسمي ، عاطفي ، عقلي ، فردي و اجتماعي در پي حضور در برنامه هاي گردشگري كه با شادابي ، نشاط و تحرك توأم است تأمين مي گردد و در پرتو آن خاطرات دلنشين و ماندگار بر ذهن و ضميرشان نقش مس بندد كه ياد آن فرح بخش دوران آتي و سالهاي پيري است .
گردشگري و سياحت از سوي ديگر به عنوان وسيله اي هدفمند براي شناخت جاذبه هاي تاريخي ، فرهنگي ، طبيعي و ملي داراي نقش و جايگاه ويژه اي است .
خواستگاه نياز جوانان به اوقات فراغت در ايام تعطيلات بخصوص در فصل تابستان بسيار ملموس است ميليون ها جوان و نو جوان پس از تعطيلي موقت مدارس و دانشگاه ها و با استفاده از موقعيت بدست آمده به سوي فعاليت هاي فراغتي و تفريحي و گردش با دوستان و همسالان خود روي مي اورند در اين راستا تأمين سلامت و حفظ امنيت ان مسؤوليت بزرگ و سنگيني است كه بر دوش برنامه ريزان، نهادها ، سازمانها ، متوليان امر و خانواده ها قرار گيرد .
در واقع ضمانت اجراي صحيح برنامه ها ، حفظ آرامش و پايداري اينگونه فعاليت ها در سايه تأمين امنيت و امكانات گسترده ميسر مي باشد .
در عصر حاضر كه تحولات صنعتي و زندگي ماشيني عرصه را بر روح و روان آدمي تنگ نموده است ، نياز به سير و سفر براي فراغت از استرسها و فشارهاي رواني ناشي از تراكم مشكلات ، فقدان امكانات تفريحي متناسب با سن و سال جوانان بطور عادلانه و يكسان ،سختي كار و معيشت براي اكثر خانواده ها ، فشارهاي اقتصادي ، آلودگي صوتي و زيست محيطي ، پائين بودن آستانه تحمل پذيري و درك متقابل افراد ، بيش از گذشته احساس مي شود . در اين شرايط بايستي با طرح برنامه ها و اقدامات تأميني و باز دارنده از وقوع حوادث جلوگيري و آسان و راحت نمودن برنامه هاي فراغتي توجه بيشتري صورت گيرد .مواردي از قبيل : كمبود امكانات ، غير استاندارد بودن وسايل و تجهيزات ، عدم تخصيص بودجهاي مشخص ، عدم هماهنگي و همكاري لازم بين نهادها و سازمان ها ، عدم گزينش صحيح مربيان و راهنمايان ، سطحي نگري به مسأله اوقات فراغت و گردشگري جوانان در نزد بسياري از مسئولان و مديران ، پائين بودن آگاهي خانواده ها نسبت به موضوع گردش و تفريح و فقدان استانداردهاي لازم در اين زمينه از سوي نهادهاي مسئول و بسياري از مشكلات فني و برنامه اي ديگر ، نياز به تجديد نظر در سازماندهي برنامه هاي اوقات فراغت و تنظيم فعاليت هاي فراغتي جوانان را ايجاب مي نمايد .
يكي ديگر از مشكلات اساسي در زمينه اوقات فراغت اين است كه هنوز بسياي از خانواده ها نيز خيلي سطحي به موضوع مينگرند و در باور آنها چنين است كه فرزندشان با چند نفر از دوستان به مكانهاي تفريح و گردش مي روند و بر مي گردند. خواه در جنگلها ويا كوه يا مراكز تفريحي تفاوتي نمي كند و بلكه بايد صرفا وقتشان را اينگونه سپري كند و مزاحم خانه نشوند .
در نظر اينها گذران اوقات فراغت در واقع نوعي وقت پرت يا اضافي است كه به هر حال بايد صرف شود اما مي دانيم كه چنين تصوري صحيح نمي باشد.
مدل علي
اوقات فراغت داشجويان
تبليغات
تحصيلات والدين
درآمد والدين
سن
ساعات بيكاري
فصل دوم
فرايند تاريخي موضوع :
زندگي روزانه ما به طور اساسي به وسيله تغييرات مربوط به صنعت گرايي ، شهر گرايي و ظهور توسعه دولتهاي امروزي شكل گرقته است .
يك مثال به نشان دادن برخي تقاوتهايي ميان كنش متقابل اجتماعي در جوامع امروزي و سيتي كمك خواهد كرد . يكي از كم توسعه يافته ترين فرهنگها از نظر تكنولوژي كه در جهان باقي مانده فرهنگ اكونگ است كه در ناحيه صحرايي كالاهاوي بوشوانا ناميبيا در افريقاي جنوبي زندگي مي كنند . شيوه زندگي انها به علت تأثيرات خارجي در حال دگرگوني است . اكونگ ها به صورت گروههاي سي يا چهل نفره درسكونتگاههاي موقتي نزديك گودالهاي آب زندگي مي كنند .غذا در محيط آنها كم است و آنها بايد مسافت زيادي ر ابراي يافتن آن بپيمايند . اينگونه راهپيمايي به طور متوسط بيشترين زمان را در روز اشغال مي كند .
زندگي روزانه اكونگ ها در اين مدت پيرامون شركت در شعاير و مراسم كه تدارك و اجراي آنها بسيار وقت گير است متمركز مي شود .
در حالي كه اكونگ ها به بويژه مردان ممكن است مدتهاي طولاني روز را بدون تماس با ديگران به سر برند در خود اجتماع فرصت چنداني با هيچ فرصتي براي فولت موجود نيست . « تامي كارلستن با استفاده از مفاهيم جغرافيايي زمان جنبه هاي اجتماعي زندگي اكويگ ها را تحليل كرده است به گفته وي اكونگ ها ، مانند همه شكارگران و گرد آورندگان خوراك با تضاد زماني و مكاني ميان ذخيره مواد غذايي و تحرك اجتماعي رو در رو هستند كه بر ماهيت زندگي روزانه آنها تأثير مي گذارد. » (صبوري ، 1377: 122 )
زمان ساعت :
در جوامع امروزي منطقه بندي فعاليتهاي ما به شدت از تجرنه ساعتها و زمان ساعت تأثير مي پذيرد . بدون ساعت و ز مان بندي دقيق فعاليتها و در نتيجه خماهنگ كردن آنها در عرصه فضا – جوامع صنعتي نمي توانستند وجود داشته باشند . اندازه گيري زمان به وسيله ساعت امروز در سراسر گبتي استاندارد شده است و سيستمهاي پيچيده بين المللي حمل و نقل و ارتباطات را كه زندگي ما اكنون به آنها وابسته است ممكن مي سازد .
« صومعه ها نخستين سازمانهايي بودند كه كوشيدند فعاليتهاي اعضاي خود را مطابق برنامه زماني در سراسر ساعات روز هفته تنظيم كنند ، رويه اي كه از قرن چهاردهم اغاز گرديد» ( صبوري ، 1377 : 118 )
جغرافياي زمان :
« رويكرد جغرافيايي زمان به محيط فيزيكي ( خيابانها ، ساختمانها ، راهها ، محله ها ) كه فعاليتهاي اجتماعي در آن جريان دارد مينگرد و در پي آن است كه در يابد چگونه محيط فيزيكي بر حركات روزانه افراد و گروهها تأثير مي گذارد و از آنها تأثير مي پذيرد» ( صبوري ، 1377 : 110 )
راههاي استفاده درست از وقت :
اوقات انسان به دو دسته تقسيم مي شوند
1- اوقات اشتغال موظف افراد : تمام ساعاتي كه يك فرد صرف نشستن در كلاس درس و مطالعه موارد درسي ( كتابخانه ، مدرسه يا خانه ) و نيز امر براي والدين ( خريد خانه وكاشت و برداشت محصول و يا چرانيدن احشام ) مي شود كار به حساب مي آيد
2-اوقات فراغت يا ساعات غير موظف و وقت آزاد: از اين اوقات فراغت به بخشي از زمان روزانه ، هفتگي ، ماهانه يا سالانه اطلاق مي شود . كه طي آن فرد به فعاليتهاي دلخواه خود مي پردازد.
يك انسان به طور معمول حداكثر بيست هزار ساعت وقت قابل استفاده در اختيار دارد . استفاده بهتر از اين زمان محدود و ارزشمند تنها از طريق مديريت زمان ميسر است . مديريت زمان به معناي مسلط بودن و كنترل كردن زمان و كار است ما بايد هوشمندانه به كار بريم تا از وقتي كه در اختيار داريم جهت دستيابي به اهداف شخصي و حرفه اي بهره گيريم . اين تنها راه ايجاد ارتباط بين كارهاي روزمره رضايت شخصي است و اساس مديريت سه چيز است : 1- استفاده مؤثر از زمان مطلوب ( نه هر فرصت) 2- تقسيم بندي صحيح و غير ذهني و برنامه اي زمان 3- ايمان به برنامه و اجراي آن تا حصول نتيجه و البته اين بعد نيازمند آن است كه فرد اهداف خود را بشناسد فعاليتهاي منجر به اين اهداف را تعيين كند و فوريت هر فعاليت را مشخص سازد تا به نتايج مورد انتظار دست يابد
مديريت زمان موفق ما را ياري مي دهد تا 1- ديدگاه بهتري درباره اولويت ها و كارها وابسته به يكديگر به دست آوريم . 2- از زمان براي كار ، انديشه ،مطالعه و دوستي استفاده كنيم . 3- سازمان زمان را بشناسيم .
از ديگر شيوه هاي استفاده مناسب از وقت برنامه ريزي طرح ها و اهداف آتي است .چرا در آن صورت نمي توان در برنامه ريزي عمل ناپسند و غير معمول درج كرد ؟زيرا وجدان بيدار هر كسي حتي در مقابل برنامه نادرست مانع به شمار مي آيد تا چه رسد به كار بستن آن
عوامل اتلاف وقت :
عقربه هاي ساعت را نمي توان متوقف كرد و گذشت زمان را نمي توان كندتر كرد فقط با مديريت صحيح بر وقت است كه مي توان بر اندوخته زماني خود افزود . مسأله اول در مديريت وقت از بين بردن عوامل اتلاف وقت است بايد عوامل اتلاف وقت يا آنات وقت را شناخت و آنها را از سر راه برداشت .
« آنات وقت را مي توان در سه زمينه دسته بندي كرد 1- آناتي كه به خود فرد مربوط است 2- آناتي كه ديگران عامل آن محسوب مي شوند 3- آناتي كه اتفاقات مولد آن هستند .
1- فرد و اتلاف وقت : ريشه اصلي اتلاف در حود فرد نهفته است اگر كسي بتواند با كنترل حود عوامل اتلاف وقت را از بين ببرد ديگران و اتفاقات نمي توانند تأثير عمده اي در اتلاف وقت وي داشته باشند . اصلي ترين عامل اتلاف وقت روحيات و خلقيات فردي است از آنجا كه هر فرد با توجه به منش هايش روشهايي را براي تقسيم وقت خود در نظر مي گيرد پس فرد ميتواند عامل اصلي اتلاف وقت محسوب شود تا آنات وقت بروز يابند : الف ـ غفلت تا ارزش زمان ب ـ اشتغال به امور غير ضروري .
آناتي كه به فرد و اتلاف وقت مربوط هستند بسيارند و هر كس بايد با بررسي روش ها و منش هاي خويش ، آنات مربوط به خويش را بشناسند و آنات وقت از جمله نداشتن برنامه و اولويت كاري ، بي نظمي ، تسويف ، تنبلي ، عجله ، بار بيش از توان ، و غيره .
2- ديگران و اتلاف وقت : علاوه بر خود ديگران نيز مي تواتتد عامل اتلاف وقت باشند چون ديگران هم ممكن است به مشكلاتي كه (فرد) دچار است مبتلا باشند و همين امر باعث مي شود كه خود هم اصلاح شود ديگران بتوانند وقت فرد را تلف كنند.
3- اتفاقات و اتلاف وقت : از ديگر عواملي كه باعث اتلاف وقت فرد ميشود اتفاقات است از آنجا كه اتفاقات عمدتا پيش بيني نشده هستند مي توانند برنامه روزانه فرد را بهم زنند در اتفاقات دو اصل مهم ذخيره وقت يكي پيشگيري وديگري اولويت بندي در انجام كارها است » (اسلامي ، 73 : 34 ).
راه رهايي از اتلاف وقت :
اگر بتوانيم فرصت هايي كه در زندگي پيش ميآيد از دست ندهيم توانسته ايم به نوعي فرصت ها را مهار كنيم . نخستين اصلي كه بايد ذكر كرد ، اصل اميدواري و تسليم ناپذيري يا مقاومت است . تسليم ناپذيري و ايستادگي هميشه رمز موفقيت بوده است و خواهد بود . آنان كه تسليم را پذيرفته اند هرگز در جهان كه عرصه مبارزه و تلاش است به جايي نرسيده اند . تفكر و تدبر چاره اي ديگر براي مهار فرصت است و اصل ديگي كه به تفكر و تدبير وابسته است پند پذيري از خطاهاي گذشته است هر فرصتي در واقع آزمايش است و بهترين آزمايش ها آن است كه موجب اندرز شود پيروزي از آن كسي است كه از خطاهاي خود پند بگيرد و فرصت هايي كه موجب اندرز شودچنانچه گفته اند پيروزي از آن كسي است كه از خطا هاي خود پند گيرد و فرصت هايي كه از دام عقل مي گريخته اند پس از رفوي دام به بند كشد .
نظريه و تئوريها:
دومازدبه جامعه شناس فرانسوي و مؤلف كتاب « به سوي يك تمدن فراغت » در حقوق اوقات فراغت مي گويد : اوقات فراغت مجموعه فعاليتهايي است كه مشخص پس از ارزيابي از تعهدات و تكاليف شغلي ـ خانوادگي ـ اجتماعي به ميل و اشتياق به آن مي پردازد و عزمش استراحت ـ تقريح ـ توسعه دانش يا به كمال رساندن شخصيت خويش به منظور رساندن استعدادهاـ خلاقيتها و بالاخره بسط و مشاركت آزادانه در اجتماع است .
دومازديه سه كاركرد براي ايام فراغت ذكر مي نمايد :
1- استراحت به منظور رفع خستگي ، جبران خدمات جسمي و رواني ناشي از هيجانات مداوم كار .
2- تفريح به منظور رفع خستگي ناشي از يكنواختي و وظايف روزانه در كارگاه ، اداره يا منزل
3- رشد شخصيت ، زيرا فراغت انسان را از كارهاي روزمره و قالبهاي يكنواخت كاري و قالبي شدن در امور روزانه مي رهاند ، استعدادهاي بدني و ذهني خود را پرورش مي دهد و از همين طريق در شكل گيري شخصيت فرد مؤثر خواهد شد.
جرج لوني برگ در كتاب خود به نام بيكاري و مطالعه آن درحومه ايام بيكاري را اينگونه تعريف كرده است : ايام بيكاري عبارت است از ايامي كه طي آن ما را از روشن ترين و رسمي ترين وظايف خود كه براي انجام آن مزد مي گيريم و يا اينكه ملزم به انجام آن هستيم ازاد باشيم . مسئله بيكاري بر اثر پيشرفت اختراعات كه كه بيش از پيش كار انسان را كمتر كرده اند بوجود آمده است . فعاليتهاي ايام بيكاري كه در گذشته جنبه اختياري داشته و محدود به خانه بوده است بر اثر هجوم روستائيان به شهرها و اختراعات بزرگي مانند اتومبيل ، سينما ، راديو و تلويزيون دستخوش تغييرات شگرف شده است .متأسفانه همانطور كه " لوند برگ " در كتاب خود خاطرنشان مي كند مسائل ناشي از افزايش اوقات بيكاري بيشتر از جانب دانشمندان اجتماعي مورد توجه كامل تر قرار نگرفته است .زيرا جامعه شناسان هموز تحت نفوذ و تأثير همان نظريه اقتصادي ديرين هستند كه محصول را مهمتر از مصرف مي داند . و به كار بيش اش بيكاري توجه دارد و كو اينكه بيكاري روز به روز اهميت يشتري كسب مي كند .
برخي جامعه شناسان حتي بيكاري را به بمنزله يك موضوع احساساتي تلقي كرده اند و آنرا در خارج از تحقيقات علمي قرار مي دهند و حال انكه به عكس اين مسئله بايد مورد توجه كامل آن قرار بگيرد.زيرا تنها تحقيقات علمي است كه مي تواند روشن كند انسان اوقات بيكاري خود را چگونه با حد اكثر استفاده مي تواند به سر برد حتي مي توان گفت چگونگي اسرار اوقات بيكاري تا اندازه هاي كيفيت تمدن ملي را روشن مي كند .
در سال 1925 " ليند " كوشش كرد كه فرهنگ آمريكايي را با روشهاي قوم شناسي مطالعه كند او شرح درجه دومي را براي اين كار انتخاب كرد و بعد در سال 1935 كه همين بررسي را تكرار كرد متوجه شد كه در ظرف اين ده سال با وجود فراغت هاي تازه ، تغيير چنداني درزندگي آمريكايي پديد نيامده است .در سال 1935 قانون كار ، ساعات كار هفتگي به 40 ساعت تقليل داد ولي اغلب كارگران مي بايست دو برابر كار كنند . اين وضع تا بعد از جنگ جهاني دوم درهاي رفاه به سوي آمريكايي ها گشوده شد در سطح زندگي بالا رفت ، تلويزيون به خانه رسوخ كرد و شهركهاي اقماري پديد آمد .جامعه شناسي فراغت در اين دوره ، رشد شاياني پيدا كرد . كتاب رايزمن به نام " توده تنها" بشارت دهنده اساسي در گذراندن اوقات فراغت است بود . رايزمن براي اولين بار اين تز را مطرح كرد كه تنها زمان فراغت است كه به انسان اين فرصت را مي دهد تا به صورتي آ زادانه با جامعه مصرفي خود سازگار كرد . به دنبال اين نظر بود كه " مارگريت ميدولون اشتاين " مفهوم اخلاق تفريح را بوجود آورند .مفهوم فراغت توده و از سال 1985 توسط جامعه شناسان ، آمريكايي عنوان شد و اين " مارگريت ميد" بود كه مشخصات فراغت جديد را بهتر از همه بيان كرد .
او نوشت : زمان آزاد شده از امر توليد به تدريج به زمان مصرف مبدل شده ولي هنوز فراغت در جامعه آمريكايي تحت سلطه كار بود . از اين جهت آن را زمان تجديد قوا مي گفتند .ولي تعريفي كه لون اشتاين از فراغت به عنوان اخلاق تفريح بعد از جنگ جهاني دوم به دست داده است ، نشان دهنده تحولي بود كه در فراغت جديد به تدريج پديد آمده بود .او گفت : تحولات فرهنگ امريكايي آنچه را كه ما آن را اخلاق تفريح و لذت مي ناميم پديد آورده است .
رايزمن نيز مانند وبلن گذشته گرا بود و عصر طلايي گذشته تأسف ميخورد.
وبلن فراغت را در رابطه با طبقات و كار تعريف كرده بود . وي كسي بود كه روي كاهش ارزش كار تكيه مي كرده و اين چيزي بود كه بعد از او دنبال شد.
رايزمن تصور مي كرد كه در تمدن فراغت تازه ، نظام طبقاتي از بين خواهد رفت و اين تزي بود كه "شلسكي" و "دومازيه " در اروپا تعقيب كردند . معهذا خود رايزمن چند سال بعد در اين امور تجديد نظر كرد . وي در صنعتي شدن جامعه نوعي تباهي انسانها را مي ديد و تنها راه رهايي از اين منجلاب را فراغت مي دانست .
او مسائل فراغت را بر مبناي رابطه فرد و اجتماع بررسي كرد. به نظر او فراغت در جامعه معاصر مصرفي در ايجاد سلطه جامعه بر فرد يعني مفهوم "دگرراهبر " كه مشخصه انسان زمان است نقش تعيين كننده دارد .رايزمن در مرحله رشد تاريخ انسان را به سه دوره تقسيم مي كرد .
1- دوران اول : انسان سنت راهبر
3- دوران دوم : انسان درون راهبر
4- دوران سوم : انسان دگر راهبر
رايزمن در مورد فراغت موجبات تحت و انتقاد جامعه شناسان را برانگيخت و حتي خودش هم از نظريه هاي خود انتقاد كرد ولي ده سال بعد در كتابش بنام "فراواني براي چه؟" كتاب توده تنها را از سر گرفت.او گفت: جامعه امروز امريكايي ديگر جامعه مصرفي نيست بلكه جامعه اسراف واز اين جهت فراغت نقش بسيار مهمي دارد . رايزمن دركتاب اول خود تفاوت طبقاتي را در مورد فراغت انكار مي كرد معتقد بود كه اين سلسله مراتب طبقاتي كه در امر توليد وجود دارد در فراغت بتدريج از بين خواهد رفت ولي در كتاب تازه اش "فراواني براي چه؟" مفهوم طبقات را وارد كرد و نشان داد كه موقعيت شغلي و اجتماعي تا چه حد در برخورد با فراغت مؤثر است.
گرازيا هم به نوبه خودش كوشش كرد مفهوم بسيار خوش بينانه فراغت را در هم شكند.گرازيا فراغت را در اشرافي جستجو مي كند و نشان مي دهد كه تفريح و سرگرمي هاي گوناگون ويژه طبقه مرفه و اشراف بود. طبقه پايين و زحمتكش براي تامين حداقل معيشت خود چاره اي جز كار و تلاش شبانه روزي نداشتند.
پيشينه تحقيقات انجام شده
از ميان كتابهاي فارسي به طور مشخص مؤلفان « مقدمه جامعه شناسي » نخستين بار مسأله فراغت تحت عنوان جامعه شناسي فراغت را مورد توجه قرار دادند و از ديدگاههاي مختلفي چون فراغت ، گروهها و طبقات مختلف ، تاريخچه تفريحات درايران ، پاتولوژي تفريحات و ... آنها را مورد بررسي قرار دادند.
متأسفانه تأليفاتي كه به طور مشخص داد براوقات فراغت و نحوه گذراندن آن باشد و ارائه كننده تجربيات جديدتر علمي در اين زمينه باشد وجود ندارد . تحقيقات و بررسي ها پايان نامه ها و طرحها تحقيقاتي سازمانها مختلف كه به نوعي به مسأله گذران اوقات فراغت مربوط مي شود نيز عمدتا در سه حوزه انجام شده است .
1- مسائل و مشكلات جوانان و بررسي نيازمنديهاي آنان
2-چگونگي گذران اوقات فراغت در گروههاي سني خاص
3- توجه به عواقب اجتماعي و فرهنگي ناشي از كمبود امكانات مناسب جهت گذراندن اوقات فراغت و تأثير آن در گرايش به كجروي
از جمله پايان نامه هاي ديگري كه در اين زمينه وجود دارد :
1- پايان نامه مطالعه چگونگي گذران اوقات فراغت زنان و مقايسه سه گروه دختران ، زنان و زنان مسن در شهر كرمان مي باشد
كه كميسيون امور بانوان به عنوان يك كميسيون مشورتي امور زنان فعاليت مي نمايد لازم است تا از نيازها امكانات و نگرشهاي زنان در زمينه اوقات فراغت اطلاع داشته باشند .اهداف ويژه يا تحقيقي اين تحقيق و نتايج آن به صورت زير و با در نظر گرفتن تك تك اهداف مي توان خلاصه نمود .
1و2 – هدف اول و دوم اين تحقيق توصيف و مقايسه ميزان اوقات فراغت زنان درسه گروه دختران ، بانوان و زنان مسن و پير بود . بر اساس اطلاعات بدست آمده ميانگين ساعات اوقات فراغت روزانه زنان را مي توان قريب به 4/7 ساعات در روز دانست
البته مقدار ساعات فراغت براي سه گروه متفاوت است به نحوي كه اوقات فراغت دختران 8/8 ساعت در روز ، بانوان 4 ساعت و زنان مسن و پير 4/9 ساعت در روزمي باشد .
3و4 – هدف سوم و چهارم اين تحقيق توصيف چگونگي گذران اوقات فراغت زنان و مقايسه دختران و بانوان و زنان مسن بود .
دختران از سينما بيشتر از دو گروه ديگر استفاده مي نمايند . تفاوت سه گروه از نطر استفاده اي سينما معني دار است .
تماشاي تلويزيون عمده ترين مسيله گذران اوقات فراغت زنان است با اين حال تفاوت سه گروه از نظر استفاده از سه گروه از نظر استفاده از تلويزيون معنا دار است .
دختران از بانوان از زنان مسن و پير بيشتر از تلويزيون استفاده مي نمايند .هيچ كدام از گروهها او تئاتر استفاده نمي نمايند طبيعي است كه وضعيت اين چنين باشد چون اجراي تئاتر بسيار كم است .
دختران تمايل بيشتري به استفاده از ويدئو و تماشاي فيلم داشته اند .
تنها 7/44 درصد از زنان از امكان مطالعه به عنوان راهي براي گذران اوقات فراغتشان نام برده اند البته غالب ايشان محصل و يا دختران دانشجو بوده اند .
206 نفراز 373 نفر زنان مورد بررسي مطالعه نمي كنند : تفاوت بين سه گروه از نظر ميزان استفاده از مطالعه معني دار است .
غالبا دختران از نوار موسيقي به عنوان يك امكان براي گذران اوقات فراغت استفاده مي كردند .تقريبا تمامي اعضاي جامعه آماري از پارك و گردش به عنوان يك راه براي گذران اوقات فراغت استفاده مي كرده اند و تنها زنان مسن و پير ناتوان ( از نظر جسمي ) از اين امكان استفاده نمي كرده اند .343 نفر از 337 نفر به هيچ عنوان از كتابخانه عمومي استفاده نمي كردند ساير افراد ( 35 نفر ) غالبا براي مطالعه درسي در ايام امتحانات از اين امكان بهره مي برده اند .
پرداختن به كارهاي هنري و دستي براي 146 نفر از اعضاي جامعه مطرح بوده است نوع كارهاي هنري براي گروه طبيعتا متفاوت بوده است به نحوي كه زنان مسن و پير به هنرهاي دستي مي پرداخته اند .غالب زنان در اوقات فراغات خود از مراسم دعا خواني بهره مي برده اند البته تمايل زنان مسن و پير كه اظهار داشته اند هر شب به مسجد ميروند 9/41 درصد از كل زنان مسن و پير بوده است .دختران كمتر از بانوان و بانوان كمتر از زنان مسن و پير به راديو گوش مي دهند .غالب زنان 277 نفر از 373 نفر به هيچ برنامه اي براي گذران اوقات فراغت خود ندارند .به طور مختصر تماشاي تلويزيون ، گردش ، رفتن به مجالس دعا و مسجد ، رفتن به مهماني ، صحبت با همسايگان و خريد و رفتن به بازار عمده ترين شيوه هاي اوقات فراغت زنان است .5- سه هدف تحقيق توصيف نگرش زنان در زمينه نحوه مطلوب اوقات فراغت بود .در مجموع مي توان گفت زنان چگونگي از گذران اوقات فراغت خود ناراضي بوده اند .آنان مي خواسته اند از امكاناتي مثل مطالعه ، سينما ، كتابخانه ، راديو ، رفتن به گردش ، مسافرت و ... بيشتر استفاده كنند ولي محدوديتهايي براي استفاده از هر يك داشته اند .6- هدف ششم تحقيق عبارت از توصيف نگرش زنان در زمينه موانع و محدوديتهاي دستيابي به نحوه مطلوب گذراندن اوقات فراغت بوده است.
عمده ترين محدوديتهايي كه زنان براي عدم استفاده مطلوب از امكانات اوقات فراغت مطرح نموده اند عبارتند از:
1- نا مناسب بودن محيط وناامن بودن اماكن عمومي براي زنان
2- تعصب والدين يا همسر
3-عدم علاقه
4- داشتن مشغله (خصوصاٌ بچه داري )
5- عدم دسترسي به دليل دوري راه
6- نا تواني جسماني(براي زنان پير و مسن)
7- نداشتن سواد كافي
7- هفتمين هدف تحقيق عبارت بوده است از تبيين عوامل مؤثر به عنوان ساعات اوقات فراغت زنان
بر اساس مطالعه صورت پذيرفته مي توان گفت قشر اجتماعي و ميزان امكانات رفاهي با تعداد ساعات اوقات فراغت رابطه دارند به نحوي كه مي توان گفت هرچه قشر اجتماعي بالاتر است مقدار ساعات فراغت كمتر است از سوي ديگر هرچه امكانات رفاهي بيشتر است ساعات فراغت بيشتر است .همچنين شاخص دسترسي به امكانات اوقات فراغت با تعداد ساعات اوقات فراغت رابطه دارد رابطه بين اين دو اينچنين است كه كساني كه دسترسي كمنري به امكانات را دارند تعداد ساعات فراغت بيشتري دارند.بين قشر اجتماعي و ميزان امكانات رفاهي رابطه وجود دارد به نحوي كه هرچه ميزان امكانات رفاهي قشر اجتماعي بالاتر است دسترسي به امكانات اوقات فراغت بيشتر است.
- در مجموع كساني كه نياز بيشتري دارند دسترسي كمتري دارند و از اوقات فراغت خود بهره كمتري مي برند و بالعكس.
2- تحقيق ديگري كه در اين زمينه انجام شده است ( بررسي مقايسه اي چگونگي گذران اوقات فراغت جوانان دختر (28-18 ساله ) ناحيه سلسبيل و بلوار جمهوري اسلامي در سال 1378 .موضوع تحقيق در بر گيرنده اين است كه جوانان دختر در اوقات فراغت خود به چه نوع فعاليتهايي و به چه ميزان مي پردازند و آيا تفاوتهايي بين مردم ناحيه سلسبيل و بلوار جمهوري مي باشد و همين طور اينه تحقيق مي خواهد ميزان اوقات فراغت دختران را هم بسنجد نتايج بدست آمده به شرح زير مي باشد:
1- در مجموع مي توان گفت كه ناحيه بلوار جمهوري از اوقات بيشتري نسبت به مردم ناحيه سلسبيل برخوردار مي باشد .
2- ميزان فعاليت مردم ناحيه بلوار جمهوري در مجموع بيش از مردم ناحيه سلسبيل مي باشد تنها فعاليت مذهبي مردم ناحيه سلسبيل بيش از مردم ناحيه بلوار است .
3- مردم ناحيه بلوار جمهوري از وضعيت اقتصادي بهتري نسبت به مردم ناحيه سلسبيل بر خوردار هستند و بيشتر مردم ناحيه سلسبيل از پايگاه متوسطي برخوردار هستند .
4- درصد بيشتري از مردم ناحيه بلوتر جمهوري نسبت به مردم ناحيه سلسبيل براي اوقات فراغت خود برنامه ريزي دارند .
5- مي توان گفت مردم ناحيه بلوار از اوقات فراغت خود بيشتر راضي هستند تا مردم ناحيه سلسبيل . مي توان گفت كه بدين خاطر مردم ناحيه بلوار راضي هستند كه از امكانات بهتري نسبت به مردم ناحيه سلسبيل برخوردارند .
6- اما مردم ناحيه سلسبيل علاوه بر امكانات در كرمان كم است يا وجود ندارد مشكل مالي و محدوديت خانوادگي و برنامه ريزي نكردن علت عدم رضايت خود ابراز داشته اند .
7- مردم ناحيه بلوار اكثراٌ ابراز داشته اند كه علت عدم استفاده از فعاليتهاي ذكر شده علاوه بر امكانات در شهر كرمان است يا وجود ندارد . علتهاي ديگري نيز براي عدم استفاده از فعاليتهاي ذكر شهد وجود دارند كه عبارتند از : هزينه گران و محدوديت خانواده.
فصل سوم
تكنيك تحقيق:
تكنيك تحقيق در اين روش پيمايشي مي باشد .تكنيك پيمايشي عبارت است از مطالعه منظم و جامع يك اجتماع معين با هدف تحليل يك مسئله اجتماعي و ارائه پيشنهادهايي براي حل آن به بيان ديگرگردآوري داده هاي اجتماعي از طريق سؤالات هدفمند كه آن نمونه اي از يك جمعيت آماري در رابطه با موضوع مشخص و در يك پرسشنامه مورد بررسي قرار مي گيرد و از اين تكنيك زماني استفاده مي شود كه جامعه اماري بزرگ باشد و از جامعه نمونه گيري كرد و حجم آن نمونه تعيين مي شود و همچنين سعي مي شود كه متغييرها با هم باشد و در زمان گسترده اي از آن استفاده گردد.
ابزار گرد آوري اطلاعات:
جمع آوري اطلاعات پس از تعيين تكنيك آن درجريان تحقيق مطرح مي گردد همانطور ه مي دانيم جمع آوري اطلاعات با يكي از روشهاي چهارگانه كه عبارتند از : مشاهده ، مصاحبه ، پرسشنامه ، استفاده از كتابخانه انجام مي شود .
از طرف ديگر چون بايستي روش جمع آوري اطلاعات با موضوع تحقيق مناسبت داشته باشد بنابر اين در اين تحقيق از روش جمع اوري اطلاعات به شيوه پرسشنامه استفاده شده است .
جامعه اماري :
جامعه آماري در اين تحقيق دانشجويان دختر دانشگاه ازاد واحد كرمان مي باشد كه تعداد آنها 5900 نفر است .
حجم نمونه گيري :
براي دستيابي به اطلاعات دقيق تر و معتبر تر و نيز در يافتن توجيه و توضيح رساتري از موضوع تحقيق به طور كل 348 نفر را انتخاب كرده ام
روش نمونه گيري :
روش نمونه گيري به بصورت تصادفي ساده است كه بين دانشجويان دختر دانشگاه ازاد واحد كرمان پخش شده است تا چگونگي گذران اوقات فراغت آنان را به دست آورم كه هر كدام چگونه اوقات فراغت خود را مي گذرانند.
روش تجزيه و تحليل اطلاعات:
تجزيه و تحليل اطلاعات در اين پژو هش از طريق فرمولهاي اماري ( فراواني و درصد فراواني و ... ) استفاده شده است و همچنين براي سنجش فرضيه ها از ضريب همبستگي Y^2 (كاي دو ، خي دو ، كي دو، كاي اسكوار) يا ساير ضرايب مورد نياز استفاده شده است .
لازم به ذكر است كه كليه مراتب أماري پژوهش به وسيله كامپيوتر و نرم افزار SPSS انجام پذيرفته است .
فصل چهارم
جدول شماره 1 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس سن
سن
فراواني
درصد فراواني
20ـ19
11
5/27
22ـ21
13
5/32
24ـ23
8
20
26ـ25
8
20
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه مي گردد به لحاظ توزيع آماري افراد بر اساس سن 20ـ19 سال 5/27 درصد ، 22ـ21 سال 5/32 درصد ، 24ـ23 سال 20 درصد و 26 ـ25 سال 20 درصد .
بنابراين بيشترين ميزان درصد تعلق به گروه سني 22ـ21 سال و كمترين ميزان درصد مربوط به گروه سني 23 تا 26 سال مي باشد.
جدول شماره 2 :
1-2 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس تحصيلات
1-1-2: تحصيلات پدر:
ميزان تحصيلات
فراواني
درصد فراواني
بي سواد
_
_
ابتدايي
3
5/7
سيكل
2
5
ديپلم يا فوق ديپلم
22
55
ليسانس به بالا
8
20
بي جواب
5
5/12
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس ميزان تحصيلات پدر بيسواد درصد فراواني ندارد ، ابتدايي 5/7 درصد ، سيكل 5 درصد ، ديپلم و فوق ديپلم 55 درصد و ليسانس به بالا20 درصد و 5/12 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند بنابر اين بيشترين ميزان درصد تعلق به ديپلم و فوق ديپلم و كمترين ميزان درصد به سيكل مربوط مي شود
2-1-2 : تحصيلات مادر:
ميزان تحصيلات
فراواني
درصد فراواني
بي سواد
1
5/2
ابتدايي
2
5
سيكل
3
5/7
ديپلم يا فوق ديپلم
29
5/72
ليسانس به بالا
2
5
بي جواب
3
5/7
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس ميزان تحصيلات مادر بيسواد 5/2 درصد ، ابتدايي 5 درصد ، سيكل 5/7 درصد ، ديپلم و فوق ديپلم 5/72 درصد و ليسانس به بالا5 درصد و 5/7 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند بنابر اين بيشترين ميزان درصد تعلق به ديپلم و فوق ديپلم و كمترين ميزان درصد به بي سواد مربوط مي شود
3-1-2 : تحصيلات خود فرد :
ميزان تحصيلات
فراواني
درصد فراواني
بي سواد
_
_
ابتدايي
_
_
سيكل
_
_
ديپلم يا فوق ديپلم
10
25
ليسانس به بالا
29
5/72
بي جواب
1
5/2
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس ميزان تحصيلات خود فرد ديپلم و فوق ديپلم 25 درصد و ليسانس به بالا 5/72 درصد و5/2درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند بنابر اين بيشترين ميزان درصد تعلق به ليسانس به بالا و كمترين ميزان درصد به ديپلم و فوق ديپلم مربوط مي شود
2-2 : جدول توزيع فراماني افراد مورد مطالعه بر اساس شاغل بودن :
1-2-2 : شاغل بودن پدر:
شاغل بودن
فراواني
درصد فراواني
بله
37
5/92
خير
2
5
بي جواب
1
5/2
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه مي گردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس شاغل بودن پدر ، افرادي كه جواب مثبت داده اند 5/92 درصد و افرادي كه جواب منفي داده اند 5 درصد مي باشد و 5/2 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند.
2-2-2 : شاغل بودن مادر :
شاغل بودن
فراواني
درصد فراواني
بله
9
5/22
خير
25
5/62
بي جواب
6
15
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه مي گردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس شاغل بودن مادر ، افرادي كه جواب مثبت داده اند 5/22 درصد و افرادي كه جواب منفي داده اند 5/62 درصد مي باشد و 15 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند.
3-2-2 : شاغل بودن خود فرد :
شاغل بودن
فراواني
درصد فراواني
بله
1
5/2
خير
8
20
بي جواب
31
5/77
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه مي گردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس شاغل بودن خود فرد، افرادي كه جواب مثبت داده اند 5/2 درصد و افرادي كه جواب منفي داده اند 20 درصد مي باشد و 5/77 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند.
3-2 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس نوع شغل
1-3-2 : شغل پدر :
نوع شغل
فراواني
درصد فراواني
كارمند
13
5/32
نظامي
6
15
شغل آزاد
12
30
باز نشسته
6
15
بي جواب
3
5/7
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه مي گردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس نوع شغل پدر 5/32 درصد كارمند ، 15 درصد نظامي ، 30 درصد شغل آزاد و 15 درصد بازنشسته مي باشند و 5/7 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند .
بنابر اين بيشترين ميزان درصد متعلق به كارمند و كمترين ميزان درصد متعلق به نظامي و بازنشسته مي باشد
2-3-2 : شغل مادر
نوع شغل
فراواني
درصد فراواني
كارمند
5
5/12
نظامي
_
_
شغل آزاد
_
_
باز نشسته
3
5/7
بي جواب
32
80
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه مي گردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس نوع شغل مادر 5/12 درصد كارمند ، 5/7 درصد بازنشسته مي باشند و80 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند .
2-3-2 : شغل خود فرد
نوع شغل
فراواني
درصد فراواني
كارمند
1
5/2
نظامي
_
_
شغل آزاد
_
_
باز نشسته
_
_
بي جواب
39
5/97
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه مي گردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس نوع شغل خود فرد 5/2 درصد كارمند مي باشند و5/97 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند .
4-2 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس ميزان در آمد
1-4-2 : ميزان درآمد پدر
ميزان درآمد به تومان
فراواني
درصد فراواني
100000-1
_
_
200000-101000
10
25
300000-201000
13
5/32
300000 به بالا
6
15
بي جواب
11
5/27
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس ميزان در آمد پدر، 25 درصد از 200000-101000 تومان ، 5/32 درصد از 300000-201000 تومان و 15 درصد از 300000 به بالا مي باشد و 5/27 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند .
بنابر اين بيشترين ميزان درامد 5/32 درصد است كه متعلق به درامد بين 300000-201000 ميباشد و كمترين ميزان درامد 15 درصد است كه متعلق به درامد 300000 تومان به بالا مي باشد .
2-4-2 : ميزان درامد مادر
ميزان درآمد به تومان
فراواني
درصد فراواني
100000-1
2
5
200000-101000
3
5/7
300000-201000
_
_
300000 به بالا
_
_
بي جواب
35
5/87
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس ميزان در آمد مادر ، 5 درصد از 100000-1 تومان ،5/7درصد از 200000-101000 تومان و مي باشد و5/87 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند .
3-4-2 : ميزان درامد خود فرد
ميزان درآمد به تومان
فراواني
درصد فراواني
100000-1
_
_
200000-101000
1
5/2
300000-201000
_
_
300000 به بالا
_
_
بي جواب
39
5/97
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس ميزان در آمد خود فرد 5/2 درصد از 200000-101000 تومان و مي باشد و5/97 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند .
جدول شماره 3 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس وضعيت سكونت
وضعيت سكونت
فراواني
درصد فراواني
ملكي
32
80
استيجاري
4
10
رهن كامل
2
5
رهن واجاره
2
5
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس وضعيت سكونت ، 80 درصد ملكي ،10 درصد استيجاري ،5 درصد رهن كامل و 5 درصد رهن واجاره مي باشد بنابراين بيشترين درصد وضعيت سكونت متعلق به ملكي و كمترين درصد وضعيت سكونت متعلق به رهن كامل و رهن واجاره مي باشد
جدول شماره 4 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس برخورداري از امكانات
برخورداري از امكانات
فراواني
درصد فراواني
رايانه
6
15
تلفن همراه
9
5/22
تلفن
20
50
الات موسيقي
3
5/7
موارد ديگر
2
5
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس برخورداري از امكانات 15 درصد رايانه ، 5/22 درصد تلفن همراه ، 50 درصد تلفن ، 5/7 درصد آلات موسيقي و 5 درصد موارد ديگر مي باشد بنابر اين بيشترين ميزان درصد برخورداري از امكانات متعلق به تلفن و كمترين درصد متعلق به موارد ديگر مي باشد .
جدول شماره 5 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس ساعات اوقات فراغت
ساعات اوقات فراغت
فراواني
درصد فراواني
يك ساعت كمتر
2
5
دو ساعت
3
5/7
سه ساعت
6
15
چهار ساعت به بالا
29
5/72
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس ساعات اوقات فراغت ، 5 درصد يك ساعت كمتر ن 5/7 درصد دو ساعت ، 15 درصد سه ساعت و 5/72 درصد چهار ساعت به بالا مي باشد بنابر اين بيشترين ميزان درصد متعلق به چهارساعت به بالا و كمترين درصد متعلق به يك ساعت و كمتر مي باشد .
جدول شماره 6 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت ، فعاليتهاي هنري و فرهنگي
فعاليتهاي هنري و فرهنگي
فراواني
درصد فراواني
كلاسهاي اموزشي و خطاطي و نقاشي
8
20
كلاسهاي خياطي ، گلدوزي و هنرهاي خانه داري
14
35
كلاسهاي آموزشي سرود و موسيقي
3
5/7
كلاسهاي آموزشي تئاتر
2
5
موارد ديگر
13
5/32
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت كه شامل فعاليتهاي هنري و فرهنگي مي باشد ، 20 درصد كلاسهاي آموزشي و خطاطي و نقاشي ،35 درصد كلاسهاي خياطي ، گلدوزي و هنرهاي خانه داري ، 5/7 درصد كلاسهاي آموزشي سرود و موسيقي ، 5 درصد كلاسهاي آموزشي تئاتر و 5/32 درصد موارد ديگر مي باشد .
بنابراين بيشترين ميزان درصد متعلق به كلاسهاي خياطي ،گلدوزي و هنرهاي خانه داري و كمترين ميزان درصد متعلق به كلاسهاي آموزشي تئاتر مي باشد.
جدول شماره 7 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت ، فعاليتهاي ورزشي
فعاليتهاي ورزشي
فراواني
درصد فراواني
دوچرخه سواري
5
5/12
كوهنوردي
5
5/12
شنا
5
5/12
بدنسازي
7
5/17
موارد ديگر
12
30
بي جواب
6
15
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت كه شامل فعاليتهاي ورزشي ميباشد 5/12 درصد دوچرخه سواري ، 5/12 در صد كوهنوردي ، 5/12 درصد شنا ، 5/17 درصد بدنسازي ، 30 درصد موارد ديگر مي باشد و 15 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند. بنابر اين بيشترين ميزان درصد به موارد ديگر كه شامل ورزشهايي است كه ما ذكر نكرده ايم و كمترين ميزان درصد متعلق به دوچرخه سواري ، كوهنوردي و شنا مي باشد.
جدول شماره 8 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت فعاليتهاي علمي
فعاليتهاي علمي
فراواني
درصد فراواني
كامپيوتر
11
5/27
علوم مختلف
6
15
كتابخانه
5
5/12
كتب غير درسي
10
25
موارد ديگر
8
20
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت كه شامل فعاليتهاي علمي ميباشد 5/27 درصد كامپيوتر ، 15 درصد علوم مختلف ، 5/12 درصد كتابخانه ، 25 درصد كتب غير درسي و 20 درصد موارد ديگر مي باشد.
بنابر اين بيشترين ميزان درصد متعلق به كامپيوتر و كمترين ميزان درصد متعلق به كتابخانه مي باشد.
جدول شماره 9 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت فعاليتهاي تفريحي
فعاليتهاي تفريحي
فراواني
درصد فراواني
تماشاي تلويزيون
14
35
رفتن به سينما
3
5/7
رفتن به ميهماني
7
5/17
رفتن به پارك و گردش
7
5/17
مسافرت
8
20
بي جواب
1
5/2
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت كه شامل فعاليتهاي تفريحي مي باشد ، 35 درصد تماشاي تلويزيون ،5/7 درصد رفتن به سينما ، 5/17 درصد رفتن به ميهماني ، 5/17 درصد رفتن به پارك و گردش ، 20 درصد مسافرت مي باشد و 5/2 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند .
جدول شماره 10: جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس علت عدم استفاده از فعاليتها
علت عدم استفاده
فراواني
درصد فراواني
بالا بودن هزينه
6
15
محدوديت خانواده
2
5
كمبود وقت
20
50
موارد ديگر
8
20
بي جواب
4
10
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس عدم استفاده از فعاليتهاي ذكر شده 15 درصد گفته اند هزينه آنها بالا است 5 درصد از نظر خانواده محدوديت دارند ، 50 درصد كمبود وقت و 20 درصد موارد ديگر مي باشد و 10 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند .
بنابر اين بيشترين ميزان درصد متعلق به كمبود وقت و كمترين ميزان درصد به محدوديت او نظر خانواده مي باشد
جدول شماره 11 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس استفاده از تبليغات
تبليغات كمك خوبي است
فراواني
درصد فراواني
بله
16
40
خير
24
60
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس استفاده از تبليغات ، 40 درصد از افراد جواب مثبت و 60 درصد از افراد جواب منفي داده اند .
1-11 :جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس كدام نوع از تبليغات
كدام نوع از تبليغات
فراواني
درصد فراواني
روزنامه
4
10
تلويزيون
8
20
دوستان
4
10
بي جواب
24
60
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس كدام نوع از تبليغات ، 10 درصد افراد خواندن روزنامه ، 20 درصد از افرا دديدن تلويزيون ن 10 درصد از افراد رابطه با دوستان را گفته اند و 60 درصد از افراد به اين سوال پاسخ نداده اند .
بنابراين بيشترين ميزان درصد متعلق به رمانه هاي جمعي مانند تلويزيون و كمترين ميزان درصد متعلق به خواندن روزنامه و رابطه با دوستان مي باشد.
جدول شماره 12 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس كنترل و نظارت والدين براي چگونگي گذران اوقات فراغت
كنترل و نظارت والدين
فراواني
درصد فراواني
بله
31
5/77
خير
8
20
بي جواب
1
5/2
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس كنترل و نظارت والدين بر اوقات فراغت ، 5/77 درصد از افراد جواب مثبت و 20 درصد از افراد جواب منفي داده اند و 5/2 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند .
جدول شماره 13: : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس راضي بودن از چگونگي گذران اوقات فراغت
راضي بودن از چگونگي گذران اوقات فراغت
فراواني
درصد فراواني
تا حدودي راضي هستم
12
30
كاملاٌ راضي هستم
4
10
راضي نيستم
17
5/42
تا به حال فكر نكرده ام
7
5/17
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس راضي بودن از چگونگي گذران اوقات فراغت خود ، 30 درصد از افراد تاحدودي راضي بودند ، 10 درصد كاملاٌ راضي بودند ، 5/42 درصد راضي نبوده اند و 5/17 درصد به اين موضوع فكر نكرده اند .
بنابراين بيشترين ميزان درصد متعلق به افرادي است كه از نحوه گذران اوقات فراغت خود راضي نيستند و كمترين ميزان درصد متعلق به گروهي كه كاملاٌ راضي هستند .
جدول شماره 14: : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس عدم رضايت از چگونگي گذران اوقات فراغت خود
عدم رضايت
فراواني
درصد فراواني
نبود برنامه ريزي
10
25
مشكل مالي
4
10
مخالفت خانواده
3
5/7
بي جواب
23
5/57
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس عدم رضايت از چگونگي گذران اوقات فراغت خود ، 25 درصد از افراد نبود برنامه ريزي ،10 درصد مشكل مالي، 5/7 درصد از افراد مخالفت خانواده پاسخ داده اند و 5/57 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند .
بنابراين بيشترين ميزان درصد متعلق به نبود برنامه ريزي و كمترين ميزان درصد متعلق به مخالفت خانواده مي باشد .
جدول شماره 15: : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس بهترين پيشنهاد براي اوقات فراغت دانشجويي
بهترين پيشنهاد
فراواني
درصد فراواني
برنامه ريزي دقيق از طرف شخص
10
25
فراهم كردن زمينه مناسب توسط مسؤلين براي دانشجو
8
20
برنامه ريزي مثبت مرتبط با رشته دانشجو از طريق دانشگاه
2
5
بي جواب
20
50
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس دادن بهترين پيشنهاد براي اوقات فراغت دانشجويي ،25 درصد از افراد برنامه ريزي از طرف شخص ، 20 درصد از افراد فراهم كردن زمينه مناسب توسط مسؤلين براي دانشجو ، 5 درصد از افراد برنامه ريزي مثبت مرتبط با رشته دانشجو از طريق دانشگاه پيشنهاد دادند و 50 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند .
بنابراين بيشترين ميزان درصد متعلق به پيشنهاد برنامه ريزي دقيق از طرف شخص و كمترين ميزان درصد متعلق به پيشنهاد برنامه ريزي مثبت مرتبط با رشته دانشجو از طريق دانشگاه مي باشد .
جدول شماره 16: به نظر مي رسد بين سن و چگونگي گذران اوقات فراغت دانشجويان دختر دانشگاه ازاد واحد كرمان رابطه معنا داري وجود دارد .
چگونگي گذران اوقات فراغت
1
2
3
4
5
جمع
سن
1
2
1
5
2
1
11
2
3
1
6
3
0
13
3
1
0
3
3
1
8
4
0
4
1
2
1
8
جمع
6
6
15
10
3
40
توضيحات:كاي دو محاسبه شده برابراست با 29/14 و كاي دو جدول با درجه آزادي 12 و احتمال 95% اطمينان برابر است با 026/21 . پس چون كاي دو محاسبه شده از كاي دو در جدول كوچكتر است لذا بين سن و چگونگي گذران اوقات فراغت رابطه معنا داري وجود ندارد پس اين فرضيه به اثبات نمي رسد .
(O-E)^2/E
(O-E)^2
O-E
E
O
07/0
25/0
18/0
20/0
03/0
12/0
42/0
77/0
56/0
03/0
35/0
65/0-
88/0
75/0-
18/0
65/1
65/1
12/4
75/2
82/0
2
1
5
2
1
56/0
46/0
26/0
01/0
96/0
1/1
9/0
27/1
06/0
94/0
05/1
095/0-
13/1
25/0-
97/0-
95/1
95/1
87/4
25/3
97/0
3
1
6
3
0
03/0
2/1
0
5/0
26/0
04/0
44/1
0
1
16/0
2/0-
2/1-
0
1
4/0
2/1
2/1
3
2
6/0
1
0
3
3
1
2/1
53/6
33/1
0
26/0
44/1
84/7
4
0
16/0
2/1
8/2
2-
0
4/0
2/1
2/1
3
2
6/0
0
4
1
2
1
جدول شماره 17: به نظر مي رسد بين تحصيلات والدين و چگونگي گذران اوقات فراغت دانشجويان دختر دانشگاه ازاد واحد كرمان رابطه معنا داري وجود دارد .
چگونگي گذران اوقات فراغت
1
2
3
4
5
جمع
تحصيلات والدين
1
0
0
3
1
1
5
2
4
5
11
8
1
29
3
2
1
1
1
1
6
جمع
6
6
15
10
3
40
توضيحات: كاي دو محاسبه شده برابراست با 5/10 و كاي دو جدول با درجه آزادي 8 و احتمال 95% اطمينان برابر است با 507/15 . پس چون كاي دو محاسبه شده از كاي دو در جدول كوچكتر است لذا بين تحصيلات والدين و چگونگي گذران اوقات فراغت رابطه معنا داري وجود ندارد پس اين فرضيه به اثبات نمي رسد .
(O-E)^2/E
(O-E)^2
O-E
E
O
74/0
34/4
67/0
04/0
05/1
56/0
92/18
27/1
06/0
39/0
75/0-
35/4
13/1
25/0-
63/0
75/0
35/4
87/1
25/1
37/0
0
0
3
1
1
02/0
09/0
0
07/0
62/0
12/0
42/0
01/0
56/0
36/1
35/0-
65/0
13/0
75/0
17/1-
35/4
35/4
87/10
25/7
17/2
4
5
11
8
1
34/1
01/0
69/0
16/0
66/0
21/1
01/0
56/1
25/0
30/0
1/1
1/0
25/1-
5/0-
55/0
9/0
9/0
25/2
5/1
45/0
2
1
1
1
1
جدول شماره 18 : به نظر مي رسد بين درآمد والدين و چگونگي گذران اوقات فراغت دانشجويان دختر دانشگاه ازاد واحد كرمان رابطه معنا داري وجود دارد .
چگونگي گذران اوقات فراغت
1
2
3
4
5
جمع
درأمد والدين
1
0
0
2
0
0
2
2
4
3
8
6
2
23
3
2
3
5
4
1
15
جمع
6
6
15
10
3
40
توضيحات: كاي دو محاسبه شده برابراست با 4/4 و كاي دو جدول با درجه آزادي 8 و احتمال 95% اطمينان برابر است با 507/15 . پس چون كاي دو محاسبه شده از كاي دو در جدول كوچكتر است لذا بين درآمد والدين و چگونگي گذران اوقات فراغت رابطه معنا داري وجود ندارد پس اين فرضيه به اثبات نمي رسد .
(O-E)^2/E
(O-E)^2
O-E
E
O
3/0
3/0
08/2
5/0
13/0
09/0
09/0
56/1
25/0
02/0
3/0-
3/0-
25/1
5/0-
15/0-
3/0
3/0
75/0
5/0
15/0
0
0
2
0
0
08/0
05/0
04/0
01/0
04/0
30/0
30/0
38/0
06/0
07/0
55/0
45/0-
62/0-
25/0
28/0
45/3
45/3
62/8
75/5
72/1
4
3
8
6
2
02/0
78/0
06/0
01/0
0
06/0
76/1
38/0
06/0
01/0
25/0-
33/1
62/0-
25/0
12/0-
25/2
25/2
62/5
75/3
12/1
2
3
5
4
1
جدول شماره 19: به نظر مي رسد بين تبليغات و چگونگي گذران اوقات فراغت دانشجويان دختر دانشگاه ازاد واحد كرمان رابطه معنا داري وجود دارد .
چگونگي گذران اوقات فراغت
1
2
3
4
5
جمع
تبليغات
1
5
1
3
4
3
16
2
1
5
12
6
0
24
جمع
6
6
15
10
3
40
توضيحات: كاي دو محاسبه شده برابراست با 03/13 و كاي دو جدول با درجه آزادي 12 و احتمال 95% اطمينان برابر است با 488/9 . پس چون كاي دو محاسبه شده از كاي دو در جدول بزرگتر است لذا بين تبليغات و چگونگي گذران اوقات فراغت رابطه معنا داري وجود دارد پس اين فرضيه به اثبات مي رسد .
(O-E)^2/E
(O-E)^2
O-E
E
O
81/2
81/0
5/1
0
7/2
76/6
96/1
9
0
24/3
6/2
4/1-
3-
0
8/1
4/2
4/2
6
4
2/1
5
1
3
4
3
87/1
54/0
1
0
8/1
76/6
96/1
9
0
24/3
6/2-
4/1
3
0
8/1-
6/3
6/3
9
6
8/1
1
5
12
6
0
جدول شماره 20 : به نظر مي رسد بين ساعات بيكاري فرد و چگونگي گذران اوقات فراغت دانشجويان دختر دانشگاه ازاد واحد كرمان رابطه معنا داري وجود دارد .
چگونگي گذران اوقات فراغت
1
2
3
4
5
جمع
ساعات بيكاري فرد
1
0
0
1
1
0
2
2
0
1
1
1
0
3
3
2
1
3
0
0
6
4
4
4
10
8
3
29
جمع
6
6
15
10
3
40
توضيحات: كاي دو محاسبه شده برابراست با 68/9- و كاي دو جدول با درجه آزادي 12 و احتمال 95% اطمينان برابر است با 026/21 . پس چون كاي دو محاسبه شده از كاي دو در جدول كوچكتر است لذا بين ساعات بيكاري و چگونگي گذران اوقات فراغت رابطه معنا داري وجود ندارد پس اين فرضيه به اثبات نمي رسد .
(O-E)^2/E
(O-E)^2
O-E
E
O
3/0
3/0
08/0
5/0
13/0
09/0
09/0
06/0
25/0
02/0
3/0-
3/0-
25/0
5/0
15/0-
3/0
3/0
75/0
5/0
15/0
0
0
1
1
0
44/0
66/0
0
08/0
18/0
30/0
30/0
01/0
06/0
04/0
45/0-
55/0
12/0-
25/0
22/0-
45/0
45/0
12/1
75/0
22/0
0
1
1
1
0
34/1
01/0
24/0
5/1
44/3
21/1
01/0
56/0
25/2
90/11
1/1
1/0
75/0
5/1-
45/3-
9/0
9/0
25/2
5/1
45/3
2
1
3
0
0
02/0
02/0
06/0
07/0
31/0
12/0
12/0
75/0
56/0
68/0
35/0-
35/0-
87/0-
75/0
83/0
35/4
35/4
87/10
25/7
17/2
4
4
10
8
3
فصل پنجم
نتيجه گيري :
با توجه به آماري كه از جداول توصيفي ، فراواني داده ها و تعيين متغيرهاي بدست آمده مي توانيم يك نتيجه گيري كلي را به شرح زير ارائه داد.
با توجه به داده هاي جدول ملاحظه مي شود كه بيشترين تعداد دختران در دانشگاه آزاد كه حدود 5/32 را تشكيل مي دهند در رده سني 22-21 سال مي باشند .
آمار موجود نشان داده شده است كه 5/32 درصد از پدران اين افراد كارمندند كه درآمد انها بين 201000 تا 300000 تومان مي باشد .
تحقيق آمار نشان مي دهد كه 55 درصد از پدران ديپلم و فوق ديپلم و 5/72 درصد از مادران نيز ديپلم و فوق ديپلم مي باشند .
و همچنين امار نشان داده كه50 درصد از افراد مورد مطالعه از تلفن برخوردارند و حدود 35 درصد از اين افراد به فعاليتهاي هنري و فرهنگي شامل كلاسهاي خياطي ، گلدوزي و هنرهاي خانه داري و حدود 30 درصد از افراد به فعاليتهاي ورزشي غير از آنچه كه ذكر شده مانند ورزشهاي رزمي و ... و حدود 5/27 درصد به فعاليتهاي علمي مانند استفاده از كامپيوتر و حدود 35 درصد از افراد به فعاليتهاي تفريحي كه شامل تماشاي تلويزيون است مي پردازند .
و 50 درصد از اين افراد ذكر كرده اند كه علت استفاده از فعاليتهاي مختلف نبود وقت مي باشد و همچنين آمار نشان داده كه حدود 5/77 درصد از افراد مورد مطالعه به اينكه خانواده بر چگونگي گذران اوقات فراغت آنها نظارت دارد پاسخ مثبت داده اند .
و حدود 5/42 درصد گفته اند كه از چگونگي گذران اوقات فراغت خود راضي نيستند كه حدود 25 درصد از آنها نبود برنامه ريزي دقيق علت را دانسته اند .
هچنين بر طبق جداول دو بعدي توافقي ، دربررسيهاي مربوط به فرضيه هاي مربوط به چگونگي گذران اوقات فراغت مي توان گفت كه بين سن و چگونگي گذران اوقات فراغت ، بين تحصيلات والدين و چگونگي گذران اوقات فراغت ، بين درآمد والدين و چگونگي گذران اوقات فراغت ، بين ساعات بيكاري و چگونگي گذران اوقات فراغت ،رابطه معنا داري وجود ندارد و در نتيجه اين فرضيات به اثبات نمي رسند اما بين تبليغات و چگونگي گذران اوقات فراغت رابطه معنا داري وجود دارد پس اين فرضيه به اثبات مي رسد .
پيشنهادات :
پيشنهاداتي دانشجويان درمورد بهترين گذران اوقات فراغت خود داده اند در قالب سه پيشنهاد مي باشد :
1- برنامه يزي دقيق ازطرف شخص
2- فراهم كردن زمينه مناسب توسط مسئولين براي دانشجو
3- برنامه ريزي مثبت مرتبط با رشته دانشجو از طريق دانشگاه
منابع و مأخذ :
معدن گن ، ايران دونت ، نقش ورزش در جلوگيري از انحرافات اخلاقي جوانان ، سازمان برنامه و بودجه 1369
مجله ادبي فرهنگ ، توسعه توريسم و گذران اوقات فراغت ، 1352، كميته گذران اوقات فراغت و سازمان برنامه و بودجه
فرياد ،اكبر ، بازاريابي مفهوم فراغت در جامعه امروز ، نشريه دانشكده ادبيات علوم انساني دانشگاه تبريز ، بي تا
گيدنز ن آنتوني ، جامعه شناسي . مترجم منوچهر صبوري ، تهران ، انتشارات نسترن 1377.
اسلامي ، سعيد ، مديريت كاربردي وقت ، تبريز ، انتشارات فرهنگي تبريز 1373.
مكنزي ، الك ، مديريت بهره برداري از زمان ، مترجم ، محمد رضا رضائيان ، تهران ،انتشارات معارف 1374.
حسيني صادق ، فاطمه ، بررسي مقايسه اي چگونگي گذران اوقات فراغت جوانان دختر 28-18 ساله در ناحيه سلسبيل و بلوار جمهوري اسلامي پايان نامه .
مؤمني مريم ، مطالعه چگونگي گذران اوقات فراغت زنان و مقايسه سه گروه دختران ، زنان و زنان مسن در شهر كرمان پايان نامه.
پرسشنامه :
به نام خدا
دانشجوي گرامي :
پرسشنامه اي كه در دست داريد به منظور تحقيق در زمينه گذران اوقات فراغت دانشجويان دختر دانشگاه آزاد واحد كرمان در تابستان 84 مي باشد . خواهشمند است با توجه به اينكه نامي از شما خواسته نشده است با دقت و صداقت به پرسشهاي زير پاسخ دهيد .
با تشكر دانشجوي حسابداري
1- سن شما چقدر است ؟
2- جدول زير را كامل كنيد .
نسبت افراد
ميزان تحصيلات
شاغل
نوع شغل
ميزان درآمد
پدر
مادر
خود
3- وضعيت سكونت شما چگونه است ؟
ملكي " استيجاري " رهن كامل " رهن و اجاره "
4- درصورت برخورداري از امكانات زير آن را مشخص كنيد .
رايانه " تلفن همراه " آلات موسيقي " تلفن " موارد ديگر"
5- شما در طول هفته چند ساعت اوقات فراغت داريد .
يك ساعت كمتر از آن " دوساعت " سه ساعت " چهار ساعت به بالا "
6- در اوقات فراغت خود به چه نوع از فعاليتهاي زير مي پردازيد ؟
فعاليتهاي هنري و فرهنگي شامل : كلاسهاي آموزشي و خطاطي و نقاشي "
كلاسهاي خياطي ، گلدوزي ، و هنرهاي خانه داري "
كلاسهاي آموزشي سرود و موسيقي "
كلاسهاي آموزشي تئاتر "
موارد ديگر "
7- فعاليتهاي ورزشي شامل :
دوچرخه سواري " كوهنوردي " شنا " بدنسازي " موارد ديگر "
8- فعاليتهاي علمي شامل :
كلاسهاي آموزشي كامپيوتر " كلاسهاي آموزشي علوم مختلف "
استفاده از كتابخانه " مطالب كتب غير درسي " مواردديگر "
9- فعاليتهاي تفريحي شامل :
تماشاي تلويزيون " رفتن به سينما " رفتن به ميهماني "
رفتن به پارك و گردش " مسافرت"
10- علت عدم استفاده از فعاليتهاي ذكر شده چيست ؟
هزينه آن گران است" از نظر خانوادگي محدوديت دارم . "
وقت براي استفاده از آنها كم دارم . " ساير موارد با ذكر دليل "
11- آيا تبليغات براي گذران اوقات فراغت شما كمك خوبي است ؟
بله " خير "
درصورت پاسخ بله كدام زمينه تبليغات مؤثر بوده است و چرا ؟
12- آيا والدين شما بر نحوه گذران اوقات فراغت شما گنترل و نظارت دارند ؟
بله " خير "
13- ايا از چگونگي اوقات فراغت خود راضي هستيد ؟
تا حدودي راضي هستم " راضي نيستم"
كاملاٌ راضي هستم " تا به حال به اين موضوع فكر نكرده ام "
14- در صورت عدم رضايت علت چيست ؟
برنامه ريزي ندارم" مشكل مالي دارم " خانواده مخالفت مي نمايند"
15- براي گذران بهترين اوقات فراغت دانشجويي پيشنهاد خود را ذكر نماييد .
1- مقدمه
2- بيان مسئله
3- ضرورت و اهميت تحقيق
4- متغيير وابسته و متغييرهاي مستقل
5- فرضيات تحقيق
6- اهداف تحقيق
7- تعريف نظري و عملي متغييرهاي وابسته و مستقل
8- تعريف مفاهيم تحقيق
9- مدل علي
فصل دوم
1- فرآيند تاريخي موضوع
2- نظريه ها و تئو ريهاي جامعه شناسي
3- پيشينه تحقيقات انجام شده
فصل سوم
1- تكنيك تحقيق
2- ابزار گردآوري اطلاعات
3- جامعه آماري
4- حجم نمونه
5- روش نمونه گيري
6- روش تجزيه و تحليل اطلاعات
فصل چهارم
1-جداول توصيفي و تبييني
فصل پنجم
1- نتيجه گيري
2- پيشنهادات
3- منابع و مأخذ
4- پرسشنامه
مقدمه: بدون شک يكي از بزرگترين موهبت های الهی به انسان ها سرمايه عمر و زندگی آنهااست از جمله خصوصيات خاص اين سرمايه بسيار ارزشمند همواره رو به تقلیل نهادن وهرگونه قابل بازگشت نبودن آن است چرا که لحظه لحظه های زندگی با گذر زمان بی اندکی تامل به صورتی غافل کننده و مستمر سپری میشوند و خوشبخت و سعادتمند آن کسی است که بهترین استفاده از سرمایه ارزشمند عمر ویا به عبارتی مجموعه وقت ها برای همه آگاهان از اهمیت زیاد وحساسیت خاص برخودار است نماید .در این خصوص بکارگیری اصول و روش های علمی و برنامه ریزی وقت که امروزه در همه کشورهای جهان به طور جدی مورد توجه است دارای نقش بسیار موثری می باشد از این رو بنا به اهمیتی که در مباحث برنامه ریزي وقت و بهره وری زمان وجود دارد اقدام به نوشتن گزارش حاضر نموده ام .
طرح مسئله :
جهان امروز دنیای ارزشهاست امروز از طریق ارزشهای کاری و بروز استعدادها می توان خود را به عنوان عضوی از جامعه شناساند و در این چارچوب موقعیت خویش را تحکیم بخشید .قبل از اینکه به اهداف تحقیق و اهمیت موضوع بپردازم لازم می اید که تعریفی از فراغت داشته باشیم . انجمن بین المللی جامعه شناسی فراغت را این طور تعریف کرده است :فراغت عبارت است از مجموعه ای از اشتغالات که فرد به میل خود بزای استراحت یا تفریح و یا به منظور توسعه آگاهیها ویا فراگیری غیر انتفاعی و مشارکت اجتماعی داوطلبانه بعد از رهایی از الزامات شغلی خانوادگی و مذهبی – اجتماعی بدان می پردازد. این وظایف شامل وظایف اساسی است که از مذهب – جامعه و خانواده نشات می گیرد از این رو فراغت را می توان مانند شمشیر دو لبه ای دانست که ممکن است به دو نتیجه کاملا متفاوت منتهی شود ،یا شخصیت فرد را به سیر کما ل،شکوفا می کند و آن را بارز می سازد و یا بر عکس موجب فساد وتخریب فرد و جامعه می شود . پس به بررسی نحوه گذران اوقات فراغت میان دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان پرداختم تا بتوانم راه مطلوبی را برای گذران اوقات فراغت به صورت بهینه ارائه دهم .
ضرورت تحقیق:
بنا به ارزشی که وقت برای انسانها دارد من به این تحقیق پرداختم و دیگر روشی که هر فرد برای چگونگی گذران اوقات خود انتخاب میکند .تقریبا کیفیت زندگی او را مشخص میکند و اگر بتوانیم فرصتهایی که در زندگی پیش می آید از دست ندهیم توانسته ایم به نوعی فرصتها را مهار کنیم . لازم و ضروری است که در این مورد تحقیق شود تا بدانیم که دانشجویان چگونه از اوقات خود به خصوص اوقات فراغت خود بهره می برند ،آیا برنامه ریزی برای گذران این اوقات با ارزش دارند یا نه. و همانطور که می دانیم وقت ارزشمند است چنانکه قدما گفته اند وقت طلاست . آنگاه که از دانشجویی می پرسیم که اوقات خود را چگونه می گذرانید وایا در این مورد خاص برنامه ریزی دارید یا خیر و امثالهم ،جواب دقیقی ندارد و اغلب اوقات خود را با توجه به روزی که در آن قرار گرفته اند فکر دوستان یا شاید تقلید و....می گذرانند .اغلب دانشجویان برنامه ریزی ندارند جوانا نی که اوقات خود را به بطالت ،بدون هدف سیر مینمایند موجب افسردگی و از اعتماد به نفس کمتری برخوردار میباشد ،اوقات برنامه ریزی شده می تواند استعدادها و قابلیت های جوانان را شکوفا سازد و موجب پیشرفت جامعه می گردد.
متغیر وابسته و متغیرهای مستقل :
متغیروابسته: اوقات فراغت دانشجویان
متغیرهای مستقل : سن ،تحصيلات والدين،درامد والدین ، ساعات بیکاری ،تبلیغات
فرضیات تحقیق:
1- به نظر می رسد که بین سن و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان رابطه معنا داری وجود دارد
2- به نظر می رسد که بین تحصيلات والدين وچگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان رابطه معنا داری وجود دارد
3- به نظر می رسد که بین درامد والدین و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان رابطه معنا داری وجود دارد
4- به نظر می رسد که بین تبلیغات و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان رابطه معنا داری وجود دارد
5- به نظر میرسد که بین ساعات بیکاری و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان رابطه معنا داری وجود دارد
اهداف تحقیق:
هدف کلی :بررسی چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان در تا بستان 84.
اهداف جزئی
1:بررسی رابطه بین سن و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان .
2:بررسی رابطه بین تحصيلات والدين وچگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان.
3:بررسی رابطه بین در آمد والدین و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان.
4:بررسی رابطه بین تبلیغات و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان.
5:بررسی رابطه بین ساعات بیکاری و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان.
6:بررسی رابطه بین محیط خانواده و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان .
7:بررسی رابطه بین برنامه ریزی و چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد کرمان.
تعریف نظری و عملی متغیرهای وابسته ومستقل:
اوقات فراغت: اوقات فراغت را زمان آزاد می نامند که به معنی زمانهای آسایش،استراحت و....می باشد.
تعریف عملی:1خواندن کتاب 2رفتن به کلاسهای مختلف 3مسافرت 4با دوستان بودن
تعریف متغیرهای مستقل:
سن:سالهایی که بر فرد گذشته است یا اینکه سالهای حیات فرد از بدو تولد تا به حال که به ان سن گویندترتیب عملی : 1- 18و19 2- 20و21 3- 22و23 4- 24و25 5- 26 به بالاتحصيلات والدين : گذراندن و كسب ، در به دست آوردن ، يادگيري و فنون چيزي من الجمله دانش .
تعریف عملی:1-بي سواد 2-ابتدايي 3-سيكل 4-ديپلم و فوق ديپلم 5- ليسانس به بالا
درآمد والدين :وجوه نقدی است که هر فرد با اشتغال داشتن در یک فن و حرفه آن را بدست می آوردو بر اساس نوع حرفه ای که اشتغال دارد درآمدش فرق می کند دریافت در آمد می تواند ساعتی،روزانه،هفتگی وماهیانه باشد.
تعریف عملی:
1- 100000- 1 2- 200000- 101000 3- 300000- 201000 4- 301000 به بالا
ساعات بیکاری:مدتزمانی که فرد هیچگونه فعالیتی انجام نمی دهد و ممکن آن زمان را به استراحت کردن بگذراند که میتواند به صورت دقیقه ویا ساعت باشد.
تعریف عملی:1-30دقیقه 2-یک ساعت 3-دو ساعت 4-از سه ساعت به بالا
تبلیغات:شناساندن نوع کالاو خدمات،مراکز تفریحی،علمی،هنری و......که توسط رسانه های جمعی صورت می گیرد.
تعریف عملی:1-تبلیغات کلاسهای ورزشی 2-کلاسهای علمی و هنری 3-کلاسهای موسیقی وغیره
تعريف مفاهيم تحقيق
تعریف فراغت:
فراغت معادل اصطلاح لاتین leisurc می باشد که از lisirمصدر قدیمی مبدل شده است فراغت به معنی آسودگی و آسایش و آسودگی از شغل و کار می باشد و همچنين ارسطوفراغت را (فعالیت به خاطر خود )تعریف کرده است .
فراغت مترادف بیکاری و بطالت نیست ومعمولا نوعی فعالیت را شامل می شود حتی ممکن است اساسی ترین و دشوارترین تلاشها را نیز در بر گیرد.فراغت یعنی فرصتی نیز بر اساس این یعنی فرصتی برای خودتوانی که طی آن آدمی به طور دلخواه می تواند فعالیتهایی را که خویشتن طلب انجام دهد.
اوقات فراغت و انواع آن
اوقات فراغت
ساعات و ایامی فراغت تلقی می شود که فرد برای فعالیت و تلاش از هر گونه اجبار،الزام ووظیفه بری بوده است فراغت ساعات و ایامی را در بر می گیرد که طی آن فرد فرصت می یابد که به فعالیت های اختیاری و داوطلبانه بپردازد و فعالیتهایی که عموما در جهت رضایت شخص و ارضای خویشتن بود لذت جویانه دارد.
1- اوقات فراغت لحظها:مانند وقتی که فرد پشت چراغ قرمز متوقف شده است.
2- اوقات فراغت ساعتی:گاهی اوقات شرایط کار افراد به گونه ای است که ما بین دو زمان انجام کار ساعتی فراغت دارند.
3-اوقات فراغت روزانه:بعد از ساعات کار اداری،اوقات فراغتی است که ممکن است به کارهای نظیر تماشای تلویزیون،مطاله کتاب،ورزش،معاشرت با دوستان و فامیل و....پرداخته می شود.
4-اوقات فراغت هفتگی:در آخر هفته یکی دو روز تعتیل برای کارمنذان وجود دارد که ممکن است به کارهایی مانند گردش و تفریح،رسیدگی به امور منزل،دیدن اقوام،سفرهای داخل استانی و.....پرداخته می شود.
5-اوقات فراغت سالانه:در اول هر سال قبلا در کشور ما تطیلات نوروزی یا مرخصیهایی که فرد می تواند از آنها در طول سال استفاده نماید وجود دارد که اوقات فراغت سالانه را شامل می شود.
نگاهی به سیر تحول چگونگی گذران اوقات فراغت:
درباره اینکه اصولا زمان فراغت پدیده خاص جامعه صنعتی است تمام محققان هم داستان نیستند بلکه برخی از آنان معتقدند که زمان فراغت در تمام مراحل تاریخی زندگی بشر وجود داشته است.
در نیمه اول قرن نوزدهم،میزان کار،کارگران آمریکا بیش از85ساعت کار در هفته بود و15ساعت کاربرای یک کارگر در انگلستان امری عادی و معمولی تلقی می شد.مدارک و اسناد موجود درباره زندگی،کار وفراغت مردم در دوره های قبل از اسلام در عین محدود بودن بخوبی نشان می دهد که مزایای فراغت بیشتر به طبقات ممتاز جامعه اختصاص داشته است و مردم عادی وظیفه ای جز کار سنگین نداشته و گاهی فرصتهای کوتاهی را صرف استراحت و بازدید از همدیگر و شرکت در مراسم ملی و مذهبی می کرده اند.
چه در شرق وچه در غرب تولید و ثروت حاصل از آن نصیب اقلیتی محدود می شد چه بسا همین اقلیت نیز مستقیم از چگونگی گذران اوقات فراغت اکثریت نفوذ داشتند.
از آغاز تمدن تا انقلاب صنعتی،افراد به سختی می توانستند معاش خود و خانواده فرد را تامین کند وقتی زنان و فرزندان خانواده نیز دوش به دوش پدران در این امر سهیم بودند.با شروع انقلاب صنعتی تفریح و سرگرمی جزءزندگی مردم عادی شد.ساعات کار کم وکمتر شد و زمان استراحت و بیکاری عامه مردم افزایش یافت.
در بسیاری موارد سدهای موجود بین اشراف و طبقه عادی شکسته شد و پرداختن به انواع و اقسام فراغت همگانی شد و طی چند سال اخیر با فشار افکار عمومی و خواست همگانی دولتها به ناگزیر به اتخاذ تصمیم ها ،برنامه ریزی ها و سرمایه گذاریها مشابهی در امور رفاهی و تفریحی مردم شد و فنون جدید بخصوص اختراع رادیوتلویزیون این امکان را بوجود آورد که فراغت از محدوده اختیارات طبقات ممتاز خارج و در بین عموم مردم جامعه رایج گردد.
در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم نوعی نهضتهای اجتماعی با همت و کوشش اتحادیه های کارگری برای کم کردن ساعات کار تحت عنوان نهضت تفریحات سالم بوجود آمدتا وسایل یک زندگی خلاق-خوش و ثمر بخشی را برای کارگران در اوقات فراغت بعداز یک کار طولانی و خسته کننده روزانه مهیا سازد.
به دنبال این تحولات تفکر و تدبر درباره اوقات فراغت و توجه به تنظیم گذران اوقات فراغت در کشورهای صنعتی روز افزون یافت.زیرا کاربرد بیش از بیش از نتایج تحقیقات علمی در روشهای تولید و افزایش بهره وری کار موجب تقلیل تدریجی مدت کار و افزایش زمان بیکاری شد. به همین سبب عده زیادی از جامعه شناسان و نیز اقتصاد دانان بر این باورند که تحول جوامع انسانی به سوی تمدن فراغت است و تمدن فراغت چیزی جزءخودکار شدن وسایل تولید صنعتی و کشاورزی ، افزایش درآمد سرانه و در نتیجه طولانی تر شدن اوقات فراغت از کار نخواهد بود و در این تمدن انسان قادر خواهد بود اوقات فراغت خود را در سایه امور اجتماعی و اقتصادی به صورتی متعادل تر و دلپذیر تر سپری نماید.
مشخصات فراغت دردوران جديد:
(( تا سالیان دراز پس از انقلاب صنعتی و ایجاد جامعه ماشینی کار همراه با استثمار شدید برای طبقات و قشرهایی از جامعه مجالس برای فراغت باقی نمی گذاشت .اما پس از کشمکش ها و مبارزه های پی در پی سرانجام کار محدود و محدودتر شد و به تدریج توازنی در زندگی مردم به وجود اورد و مفهوم فراغت با ابعاد و معانی تازه ای که امروز تا حد زیادی رایج است در جامعه شکل گرفت .بخصوص با پدید آمدن انقلاب دوم صنعتی که معنا خودکاری است وقت فراغت گسترش یافت و عامل فعالیتهایی جدیدی نظیر تفریحات مختلف رشد و پیشرفت معلومات و استعدادها نظایر آن گشت تحولات و دگرگونیهای سریع صنعتی پیامدهای اجتماعی و اقتصادی دیگر نیز در برداشت که تاثیر مهمی در چگونگی اوقات فراغت مردم بر جای گذاشت .برای مثال مکانیزه شدن صنایع و ایجاد امکانات رفاهی و نظایر آن موجب سبک زندگی مردم از قبیل کوچکترشدن ابعاد خانواده و تغییر روابط همبستگی افراد با یکدیگر شد .در حالی که در گذشته روابط همبستگی و خانوادگی افراد با یکدیگر نقش بارزی در گذران اوقات فراغت مردم داشت به همه اینها مکانیزه شدن وسایل رفت وآمد ظهور سینما و فعالیتهای مختلف در قرن اخیر تلوزیون در سال 1946 را که بیش از هر تکنیک دیگری روی اوقات فراغت مردم موثر بود میتوان افزود .البته پیشرفت تکنیک تنها عامل نبوده است بلکه احتیاجات اجتماعی و روابط میان قدرتهای اجتماعی زمان را نیز برآورد زمان آزاد باید به حساب آورد محيط اجتماعي و اقتصادي و تكنولوژي نيز در انتخاب نوع امكانات تأثير بسزايي دارند )) (معدن گن ،35:1369). از مشخصات اساسي فراغت در جهان كنوني اين است كه در جوامع رشد يافته ديگر به طبقات ممتاز و متنعم اختصاص ندارد و به طبقات ديگر تعميم يافته است و با توسعه صنعت و تكامل فني و نه فقط گسترش مي يابد بلكه افزايش پيدا مي كند
(( شاخص دوم اين است كه در سابق طبقات كمتر جامعه از لحظات محدودتر و آزادي و آسودگي برتر بودند. اين اوقات در درون خانه و خانواده صرف ميشد و در صورت غير رسمي خودنمايي داشت و به همنشيني و محاوره با خويش و پيوند با دوست و همسايه مي گذشت با پيشرفت جوامع و پراكندگي وظايف خانواده تدريجا جنبه رسمي و در مواردي تجارتي پيدا كرد و جزء وظايف مؤسسات خاص درآمد.شاخص سوم عبارت است از به كار بردن روز افزون وسايل و اسباب ماشيني چون اتومبيل ، راديو كه هر يك در گذران اوقات آسايش سهمي بزرگ و نقشي نمايان دارد.
تحول ديگر اهميت خاص است كه در حيات فردي و اجتماعي احراز كرده است چنانچه زمان كار از زمان فراغت به كلي جدا شده و اوقات فراغت ارزشي بذاته پيدا كرده است )) (مجله ادبي فرهنگ ،1352 ).
تاريخچه اوقات فراغت در ايران:
در كشور ما نيز اوقات فراغت از سوي دولت ،از زمان قاجاريه مورد توجه قرار و بر اساس اسناد و مدارك به دليل شرايط سياسي سال هاي 40تا 50 در زمان نخست وزيري وقت براي حل مسائل اجتماعي و هماهنگي تشكيل هاي جوانان و ادغام آنان درتشكيلاتي واحد و منسجم ايجاد يك كانون رهبري تأسيس گرديد كه بعدها تحت عنوان شوراي عالي رهبري جوانان وابسته به نخست وزيري مي گرديد.دعوت اين مجمع از يك مربي اسرائيلي به نام گيل لوآ براي برنامه ريزي جهت سازماندهي به وضع جوانان ايراني نشان مي دهد كه هدف عمده از اين اقدامات چه بوده است. پس از چند سال ازتأسيس اين مجمع و البته با هدايت هاي اين مربي و ديگر مستشاران ، كاخ جوانان زير نظر نخست وزيري و با نظارت ساواك به منظورجذب جوانان و انحراف اذهان آنان از مسائل سياسي و اجتماعي كشور در سال 1354 تأسيس و به سرعت بر تعداد شعبات آنان در سطح كشور افزوده ميشود. در طي دهه هاي 40، 50 سازمانهاي مختلفي از جمله پرورش افكار پيشاهنگي ، لژيون خدمتگزاران بشر ، سازمان جوانان شير و خورشيد ايران ،خانه هاي فرهنگ روستايي ، به سرعت در سراسر كشور رشد ميكنند .
هر كدام از اين سازمانها وابسته به كاخ جوانان با فراهم ساختن امكانات ، تسهيلات رفاهي ورزشي ، و هنري جذاب به نوعي قصد ارتباط با جوانان را داشتند .
قابل توجه اين كه بيشتر فعاليت ها جنبه صوري و تشريفاتي دانسته و صرفا به برگزاري چند كنسرت موسيقي را براي برنامه هاي رقص و آواز در سواحل درياي خزر و يا در پارك منظريه تهران محدود مي شد.اما اين فعاليت ها هرگز در سطح وسيعي موفق شد به جذب جوانان نشدند . زيرا هدف نهايي آنها ترويج فساد و شاه پرستي بود كه با اهداف جوانان وطن همخواني ندانسته لذا هر كدام راه خودشان را مي رفتند.و بعد از آن با ايجاد سازمانها و موسسات مختلفي نظير سازمان تربيت بدني ، كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان ، وزارت فرهنك و هنر و... به طور مستقيم در مورد اوقات فراغت گروهاي مختلف بويژه جوانان و نوجوانان مشغول سياستگذاري بوده اند.
با پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي در زمينه امكان مربوط به اوقات فراغت يكسو و سياستگذاري اوقات فراغت توسط دولت از طرف ديگر تحولاتي پديدار شد و مراكز فساد و فحشاء تخريب كننده شخصيت نسل جوانان برچيده شد و با تدابير مهم انسان ساز اسلام،سازمان تربيت بدني كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان و غيره..... جاني تازه گرفت و تلاشهاي گوناگون در بهره برداري از اوقات فراغت بخصوص براي نسل جوان آغازشد ولي محدوديت امكانات افزايش سريع جمعيت به ويژه جواني جمعيت مجال و فرصت را از مسؤلان و دست اندركاران ربود.
اسلام و اوقات فراغت :
دين مبين اسلام ، با اينكه هدف تكامل و تعالي انسان را براي رستگاري ابدي و اخروي دنبال كرد و برنامه هاي عبادي و الهي آن هدف و راه رسيدن به آن را ابلاغ نموده است اما به هيچ وجه از برنامه هاي زندگي اين جهان انسان غفلت نورزيده است.
در آيين مقدس اسلام تمايل به تفريح مانند ساير خواهشهاي طبيعي بشر دقيقا مورد توجه واقع شده و در بعضي از روايات دست يافتن به لذايذ مشروع در رديف امور مربوط به معاد و معاش قرار گرفته است .تقسيم بندي فراواني كه در اسلام موجود است به تنظيم برنامه ريزي شبانه روزي دعوت و از او خواسته شده است كه اوقات گرانبهاي خود را به بطالت نگدراند .
حضرت علي (ع) مي فرمايند :
براي مؤمن سه ساعت است يعني شبانه روز خود را بايد سه قسمت كند ساعتي كه در آن با پروردگارش راز و نياز مي كند هفت ساعت خود را در كار خدا صرف كند .
ساعتي كه در آن معاش خود (نيازهاي زندگي ) را اصلاح ميكند هفت ساعت آن را به داد و ستد و وضعيت و ساير امور مي پردازد . و ساعتي كه بين خويش و بين لذت و خوش و آنچه حلال و نيكو است آزاد بگذارد هفت ساعت ديگر در خواب و خوراك و استراحت بسر برد ناگفته نماند كه منظور از اختصاص هر قسمت به عملي آن نيست كه پي در پي آن را به جا آورد . بلكه مراد آن است كه در هر شبانه روز ثلث وقت خود را اختصاص به كاري دهند و براي خردمند ( اقتضاي عقلي عملي ) روا نيست كه سفر كند مگر براي سه امر . اصلاح معاش يا گام نهادن درامر معاد و يا لذت و خوشگذراني درآنچه حرام و ناروا نيست .
فعاليتهاي ايام فراغت :
با برنامه ريزي صحيح فعاليتهاي گوناگون و زيادي مي توان انجام داد در اينجا به ذكر بعضي از اين فعاليتها مي پردازيم .
1- فعاليتهاي ورزشي
ورزش تز تفريحات سالم و سودمند و مانند مسافرت نشاط انگيز است . ورزش علاوه در سلامت بدن و سلامت روح هم كمك ميكند و از آنجا كه نيك بختي هر كسي با سلامت روح و بدن وابستگي كامل دارد . اهميت ورزش معلوم مي شود .
امروزه همه اقرار دارند كه ورزش بدن را قوي و اراده را تقويت ميكند . فعاليتهاي ورزشي باعث ايجاد روحيه كار دسته جمعي ،حسن ابتكار ، از خود گذشتگي و اطمينان است و بطور كلي ورزش تندرستي و سلامت را به تن و روان هديه مي كند . ورزشهايي مثل تيراندازي _ اسب دواني و شنا مورد توجه بزرگان اين بوده است . نكته قابل توجه اين است كه ورزش بايد با اسلوب صحيح و تحت نظر مربي ورزش و با توجه به قدرت و توانايي افراد انجام بشود .
ورزش هم مثل مسافرت بايد هدف دار باشد و طبق برنامه خاصي اجرا شود تا براي نوجوانان و جوانان سودمند باشد .
2- فعاليتهاي تحقيقي و مطالعاتي :
فعاليتهاي تحقيقي و مطالعاتي در ز مينه هاي مختلف دانش بشري علاوه بر بالا بردن شعور آگاهي و ارضاي حس كنجكاوي ، براي نوجوانان شادي آفرين است . بعضي از تحقيقات ميتواند از آخر دبستان و تا دانشگاه و حتي بعد از آن ادامه يابد .
هدايت فرزندان به سمت تحقيقات اگر درست انجام شود جنبه خلاقيت دارند و به شدت لذت مي برند . لذا كارهايي مثل خطاطي ، نويسندگي طراحي ، نقاشي و گل سازي براي كودكان و نوجوانان نشاط آفرين و سود آور و مفيد است .
فعاليتهاي تحقيقاتي و مطالعاتي در معارف اسلامي و كتب ارزنده اي مانند نهج البلاغه علاوه بر بالا بردن اطلاعات مذهبي ، ادبي و هنري در تذهيب ، فرزندان مفيد باشد .
3- مسافرت و گردش :
از دير باز و نيز در عرصه كنوني كمتر كسي را مي توان يافت كه گردش و سياحت را مفرح و جذاب نپندارد .
اهميت و جايگاه اين موضوع به قدري است كه گذشتگان ما ان را حتي به صورت سنت و عرف در جريان زندگي خود سازماندهي كرده اند و در حال حاضر تبلور ان را در نمونه هايي همچون : عيد نوروز ، سفرهاو گردش هاي فصلي ، زيارتي ،حضور در جشن هاي سنتي در دامنه كوه ها و دشتهاي زيبا و ... مشاهده مي نمائيم در اين رهگذر شادي و شعف جوانان و نوجوانان وصف ناپذير مي نمايد .
هر چند در اين نوع گردش ها كه در شكل صنعتي صورت مي گيرد محور اصلي به حساب نيامده اند ، اما در عصر كنوني دغدغه گذران اوقات فراغت اين قشر پر تحرك جامعه مورد توجه كارشناسان و مسئو لين بسياري از كشورهاي پيشرفته قرار گرفته و نتيجه اين شده است كه اين امر لزوم برنامه ريزي منطقي ، مدون و نيز كاربردي در جامعه را ايجاد مي نمايد .
سفرهاي پرمايه تحرك و تكافو ، ابتهاج روح و انسباط خاطر، ازدياد تجربه و افزايش آگاهي و عبرت آموزي ، توجه بيشتربه شگفتي هاي خلقت و عظمت خالق هستي ، مايه گشايش روزي و تأمين آرامش آدمي است . « و سخر لكم ما في السموات و ما في الارض جميعا منه، ان في ذلك لايات لقوم يتفكرون »« و آنچه را كه در زمين و آسمان ها بود همه را مسخر شما گردانيديم . بدرستي كه در آن آيات و نشانه هايي است براي مردمي كه تفكر مي كنند .» سوره جاثيه آيه 13 ازمهمترين جلوه هاي دلپذير گردشگري حركت ، جنبش و تنوع در اين گونه فعاليتهاي فراغتي است . به ويژه هنگامي كه اين جنبه از فعاليت ها به صورت گروهي با همراهي همسالان و دوستان انجام گيرد .سيرو سياحت يكي از مهمترين راهبردهاي اجرايي براي گذران اوقات فراغت جوانان است . به جرأت مي توان ارعا نمود كه بسيار از تمايلات و نيازهاي جوانان در ابعاد مختلف جسمي ، عاطفي ، عقلي ، فردي و اجتماعي در پي حضور در برنامه هاي گردشگري كه با شادابي ، نشاط و تحرك توأم است تأمين مي گردد و در پرتو آن خاطرات دلنشين و ماندگار بر ذهن و ضميرشان نقش مس بندد كه ياد آن فرح بخش دوران آتي و سالهاي پيري است .
گردشگري و سياحت از سوي ديگر به عنوان وسيله اي هدفمند براي شناخت جاذبه هاي تاريخي ، فرهنگي ، طبيعي و ملي داراي نقش و جايگاه ويژه اي است .
خواستگاه نياز جوانان به اوقات فراغت در ايام تعطيلات بخصوص در فصل تابستان بسيار ملموس است ميليون ها جوان و نو جوان پس از تعطيلي موقت مدارس و دانشگاه ها و با استفاده از موقعيت بدست آمده به سوي فعاليت هاي فراغتي و تفريحي و گردش با دوستان و همسالان خود روي مي اورند در اين راستا تأمين سلامت و حفظ امنيت ان مسؤوليت بزرگ و سنگيني است كه بر دوش برنامه ريزان، نهادها ، سازمانها ، متوليان امر و خانواده ها قرار گيرد .
در واقع ضمانت اجراي صحيح برنامه ها ، حفظ آرامش و پايداري اينگونه فعاليت ها در سايه تأمين امنيت و امكانات گسترده ميسر مي باشد .
در عصر حاضر كه تحولات صنعتي و زندگي ماشيني عرصه را بر روح و روان آدمي تنگ نموده است ، نياز به سير و سفر براي فراغت از استرسها و فشارهاي رواني ناشي از تراكم مشكلات ، فقدان امكانات تفريحي متناسب با سن و سال جوانان بطور عادلانه و يكسان ،سختي كار و معيشت براي اكثر خانواده ها ، فشارهاي اقتصادي ، آلودگي صوتي و زيست محيطي ، پائين بودن آستانه تحمل پذيري و درك متقابل افراد ، بيش از گذشته احساس مي شود . در اين شرايط بايستي با طرح برنامه ها و اقدامات تأميني و باز دارنده از وقوع حوادث جلوگيري و آسان و راحت نمودن برنامه هاي فراغتي توجه بيشتري صورت گيرد .مواردي از قبيل : كمبود امكانات ، غير استاندارد بودن وسايل و تجهيزات ، عدم تخصيص بودجهاي مشخص ، عدم هماهنگي و همكاري لازم بين نهادها و سازمان ها ، عدم گزينش صحيح مربيان و راهنمايان ، سطحي نگري به مسأله اوقات فراغت و گردشگري جوانان در نزد بسياري از مسئولان و مديران ، پائين بودن آگاهي خانواده ها نسبت به موضوع گردش و تفريح و فقدان استانداردهاي لازم در اين زمينه از سوي نهادهاي مسئول و بسياري از مشكلات فني و برنامه اي ديگر ، نياز به تجديد نظر در سازماندهي برنامه هاي اوقات فراغت و تنظيم فعاليت هاي فراغتي جوانان را ايجاب مي نمايد .
يكي ديگر از مشكلات اساسي در زمينه اوقات فراغت اين است كه هنوز بسياي از خانواده ها نيز خيلي سطحي به موضوع مينگرند و در باور آنها چنين است كه فرزندشان با چند نفر از دوستان به مكانهاي تفريح و گردش مي روند و بر مي گردند. خواه در جنگلها ويا كوه يا مراكز تفريحي تفاوتي نمي كند و بلكه بايد صرفا وقتشان را اينگونه سپري كند و مزاحم خانه نشوند .
در نظر اينها گذران اوقات فراغت در واقع نوعي وقت پرت يا اضافي است كه به هر حال بايد صرف شود اما مي دانيم كه چنين تصوري صحيح نمي باشد.
مدل علي
اوقات فراغت داشجويان
تبليغات
تحصيلات والدين
درآمد والدين
سن
ساعات بيكاري
فصل دوم
فرايند تاريخي موضوع :
زندگي روزانه ما به طور اساسي به وسيله تغييرات مربوط به صنعت گرايي ، شهر گرايي و ظهور توسعه دولتهاي امروزي شكل گرقته است .
يك مثال به نشان دادن برخي تقاوتهايي ميان كنش متقابل اجتماعي در جوامع امروزي و سيتي كمك خواهد كرد . يكي از كم توسعه يافته ترين فرهنگها از نظر تكنولوژي كه در جهان باقي مانده فرهنگ اكونگ است كه در ناحيه صحرايي كالاهاوي بوشوانا ناميبيا در افريقاي جنوبي زندگي مي كنند . شيوه زندگي انها به علت تأثيرات خارجي در حال دگرگوني است . اكونگ ها به صورت گروههاي سي يا چهل نفره درسكونتگاههاي موقتي نزديك گودالهاي آب زندگي مي كنند .غذا در محيط آنها كم است و آنها بايد مسافت زيادي ر ابراي يافتن آن بپيمايند . اينگونه راهپيمايي به طور متوسط بيشترين زمان را در روز اشغال مي كند .
زندگي روزانه اكونگ ها در اين مدت پيرامون شركت در شعاير و مراسم كه تدارك و اجراي آنها بسيار وقت گير است متمركز مي شود .
در حالي كه اكونگ ها به بويژه مردان ممكن است مدتهاي طولاني روز را بدون تماس با ديگران به سر برند در خود اجتماع فرصت چنداني با هيچ فرصتي براي فولت موجود نيست . « تامي كارلستن با استفاده از مفاهيم جغرافيايي زمان جنبه هاي اجتماعي زندگي اكويگ ها را تحليل كرده است به گفته وي اكونگ ها ، مانند همه شكارگران و گرد آورندگان خوراك با تضاد زماني و مكاني ميان ذخيره مواد غذايي و تحرك اجتماعي رو در رو هستند كه بر ماهيت زندگي روزانه آنها تأثير مي گذارد. » (صبوري ، 1377: 122 )
زمان ساعت :
در جوامع امروزي منطقه بندي فعاليتهاي ما به شدت از تجرنه ساعتها و زمان ساعت تأثير مي پذيرد . بدون ساعت و ز مان بندي دقيق فعاليتها و در نتيجه خماهنگ كردن آنها در عرصه فضا – جوامع صنعتي نمي توانستند وجود داشته باشند . اندازه گيري زمان به وسيله ساعت امروز در سراسر گبتي استاندارد شده است و سيستمهاي پيچيده بين المللي حمل و نقل و ارتباطات را كه زندگي ما اكنون به آنها وابسته است ممكن مي سازد .
« صومعه ها نخستين سازمانهايي بودند كه كوشيدند فعاليتهاي اعضاي خود را مطابق برنامه زماني در سراسر ساعات روز هفته تنظيم كنند ، رويه اي كه از قرن چهاردهم اغاز گرديد» ( صبوري ، 1377 : 118 )
جغرافياي زمان :
« رويكرد جغرافيايي زمان به محيط فيزيكي ( خيابانها ، ساختمانها ، راهها ، محله ها ) كه فعاليتهاي اجتماعي در آن جريان دارد مينگرد و در پي آن است كه در يابد چگونه محيط فيزيكي بر حركات روزانه افراد و گروهها تأثير مي گذارد و از آنها تأثير مي پذيرد» ( صبوري ، 1377 : 110 )
راههاي استفاده درست از وقت :
اوقات انسان به دو دسته تقسيم مي شوند
1- اوقات اشتغال موظف افراد : تمام ساعاتي كه يك فرد صرف نشستن در كلاس درس و مطالعه موارد درسي ( كتابخانه ، مدرسه يا خانه ) و نيز امر براي والدين ( خريد خانه وكاشت و برداشت محصول و يا چرانيدن احشام ) مي شود كار به حساب مي آيد
2-اوقات فراغت يا ساعات غير موظف و وقت آزاد: از اين اوقات فراغت به بخشي از زمان روزانه ، هفتگي ، ماهانه يا سالانه اطلاق مي شود . كه طي آن فرد به فعاليتهاي دلخواه خود مي پردازد.
يك انسان به طور معمول حداكثر بيست هزار ساعت وقت قابل استفاده در اختيار دارد . استفاده بهتر از اين زمان محدود و ارزشمند تنها از طريق مديريت زمان ميسر است . مديريت زمان به معناي مسلط بودن و كنترل كردن زمان و كار است ما بايد هوشمندانه به كار بريم تا از وقتي كه در اختيار داريم جهت دستيابي به اهداف شخصي و حرفه اي بهره گيريم . اين تنها راه ايجاد ارتباط بين كارهاي روزمره رضايت شخصي است و اساس مديريت سه چيز است : 1- استفاده مؤثر از زمان مطلوب ( نه هر فرصت) 2- تقسيم بندي صحيح و غير ذهني و برنامه اي زمان 3- ايمان به برنامه و اجراي آن تا حصول نتيجه و البته اين بعد نيازمند آن است كه فرد اهداف خود را بشناسد فعاليتهاي منجر به اين اهداف را تعيين كند و فوريت هر فعاليت را مشخص سازد تا به نتايج مورد انتظار دست يابد
مديريت زمان موفق ما را ياري مي دهد تا 1- ديدگاه بهتري درباره اولويت ها و كارها وابسته به يكديگر به دست آوريم . 2- از زمان براي كار ، انديشه ،مطالعه و دوستي استفاده كنيم . 3- سازمان زمان را بشناسيم .
از ديگر شيوه هاي استفاده مناسب از وقت برنامه ريزي طرح ها و اهداف آتي است .چرا در آن صورت نمي توان در برنامه ريزي عمل ناپسند و غير معمول درج كرد ؟زيرا وجدان بيدار هر كسي حتي در مقابل برنامه نادرست مانع به شمار مي آيد تا چه رسد به كار بستن آن
عوامل اتلاف وقت :
عقربه هاي ساعت را نمي توان متوقف كرد و گذشت زمان را نمي توان كندتر كرد فقط با مديريت صحيح بر وقت است كه مي توان بر اندوخته زماني خود افزود . مسأله اول در مديريت وقت از بين بردن عوامل اتلاف وقت است بايد عوامل اتلاف وقت يا آنات وقت را شناخت و آنها را از سر راه برداشت .
« آنات وقت را مي توان در سه زمينه دسته بندي كرد 1- آناتي كه به خود فرد مربوط است 2- آناتي كه ديگران عامل آن محسوب مي شوند 3- آناتي كه اتفاقات مولد آن هستند .
1- فرد و اتلاف وقت : ريشه اصلي اتلاف در حود فرد نهفته است اگر كسي بتواند با كنترل حود عوامل اتلاف وقت را از بين ببرد ديگران و اتفاقات نمي توانند تأثير عمده اي در اتلاف وقت وي داشته باشند . اصلي ترين عامل اتلاف وقت روحيات و خلقيات فردي است از آنجا كه هر فرد با توجه به منش هايش روشهايي را براي تقسيم وقت خود در نظر مي گيرد پس فرد ميتواند عامل اصلي اتلاف وقت محسوب شود تا آنات وقت بروز يابند : الف ـ غفلت تا ارزش زمان ب ـ اشتغال به امور غير ضروري .
آناتي كه به فرد و اتلاف وقت مربوط هستند بسيارند و هر كس بايد با بررسي روش ها و منش هاي خويش ، آنات مربوط به خويش را بشناسند و آنات وقت از جمله نداشتن برنامه و اولويت كاري ، بي نظمي ، تسويف ، تنبلي ، عجله ، بار بيش از توان ، و غيره .
2- ديگران و اتلاف وقت : علاوه بر خود ديگران نيز مي تواتتد عامل اتلاف وقت باشند چون ديگران هم ممكن است به مشكلاتي كه (فرد) دچار است مبتلا باشند و همين امر باعث مي شود كه خود هم اصلاح شود ديگران بتوانند وقت فرد را تلف كنند.
3- اتفاقات و اتلاف وقت : از ديگر عواملي كه باعث اتلاف وقت فرد ميشود اتفاقات است از آنجا كه اتفاقات عمدتا پيش بيني نشده هستند مي توانند برنامه روزانه فرد را بهم زنند در اتفاقات دو اصل مهم ذخيره وقت يكي پيشگيري وديگري اولويت بندي در انجام كارها است » (اسلامي ، 73 : 34 ).
راه رهايي از اتلاف وقت :
اگر بتوانيم فرصت هايي كه در زندگي پيش ميآيد از دست ندهيم توانسته ايم به نوعي فرصت ها را مهار كنيم . نخستين اصلي كه بايد ذكر كرد ، اصل اميدواري و تسليم ناپذيري يا مقاومت است . تسليم ناپذيري و ايستادگي هميشه رمز موفقيت بوده است و خواهد بود . آنان كه تسليم را پذيرفته اند هرگز در جهان كه عرصه مبارزه و تلاش است به جايي نرسيده اند . تفكر و تدبر چاره اي ديگر براي مهار فرصت است و اصل ديگي كه به تفكر و تدبير وابسته است پند پذيري از خطاهاي گذشته است هر فرصتي در واقع آزمايش است و بهترين آزمايش ها آن است كه موجب اندرز شود پيروزي از آن كسي است كه از خطاهاي خود پند بگيرد و فرصت هايي كه موجب اندرز شودچنانچه گفته اند پيروزي از آن كسي است كه از خطا هاي خود پند گيرد و فرصت هايي كه از دام عقل مي گريخته اند پس از رفوي دام به بند كشد .
نظريه و تئوريها:
دومازدبه جامعه شناس فرانسوي و مؤلف كتاب « به سوي يك تمدن فراغت » در حقوق اوقات فراغت مي گويد : اوقات فراغت مجموعه فعاليتهايي است كه مشخص پس از ارزيابي از تعهدات و تكاليف شغلي ـ خانوادگي ـ اجتماعي به ميل و اشتياق به آن مي پردازد و عزمش استراحت ـ تقريح ـ توسعه دانش يا به كمال رساندن شخصيت خويش به منظور رساندن استعدادهاـ خلاقيتها و بالاخره بسط و مشاركت آزادانه در اجتماع است .
دومازديه سه كاركرد براي ايام فراغت ذكر مي نمايد :
1- استراحت به منظور رفع خستگي ، جبران خدمات جسمي و رواني ناشي از هيجانات مداوم كار .
2- تفريح به منظور رفع خستگي ناشي از يكنواختي و وظايف روزانه در كارگاه ، اداره يا منزل
3- رشد شخصيت ، زيرا فراغت انسان را از كارهاي روزمره و قالبهاي يكنواخت كاري و قالبي شدن در امور روزانه مي رهاند ، استعدادهاي بدني و ذهني خود را پرورش مي دهد و از همين طريق در شكل گيري شخصيت فرد مؤثر خواهد شد.
جرج لوني برگ در كتاب خود به نام بيكاري و مطالعه آن درحومه ايام بيكاري را اينگونه تعريف كرده است : ايام بيكاري عبارت است از ايامي كه طي آن ما را از روشن ترين و رسمي ترين وظايف خود كه براي انجام آن مزد مي گيريم و يا اينكه ملزم به انجام آن هستيم ازاد باشيم . مسئله بيكاري بر اثر پيشرفت اختراعات كه كه بيش از پيش كار انسان را كمتر كرده اند بوجود آمده است . فعاليتهاي ايام بيكاري كه در گذشته جنبه اختياري داشته و محدود به خانه بوده است بر اثر هجوم روستائيان به شهرها و اختراعات بزرگي مانند اتومبيل ، سينما ، راديو و تلويزيون دستخوش تغييرات شگرف شده است .متأسفانه همانطور كه " لوند برگ " در كتاب خود خاطرنشان مي كند مسائل ناشي از افزايش اوقات بيكاري بيشتر از جانب دانشمندان اجتماعي مورد توجه كامل تر قرار نگرفته است .زيرا جامعه شناسان هموز تحت نفوذ و تأثير همان نظريه اقتصادي ديرين هستند كه محصول را مهمتر از مصرف مي داند . و به كار بيش اش بيكاري توجه دارد و كو اينكه بيكاري روز به روز اهميت يشتري كسب مي كند .
برخي جامعه شناسان حتي بيكاري را به بمنزله يك موضوع احساساتي تلقي كرده اند و آنرا در خارج از تحقيقات علمي قرار مي دهند و حال انكه به عكس اين مسئله بايد مورد توجه كامل آن قرار بگيرد.زيرا تنها تحقيقات علمي است كه مي تواند روشن كند انسان اوقات بيكاري خود را چگونه با حد اكثر استفاده مي تواند به سر برد حتي مي توان گفت چگونگي اسرار اوقات بيكاري تا اندازه هاي كيفيت تمدن ملي را روشن مي كند .
در سال 1925 " ليند " كوشش كرد كه فرهنگ آمريكايي را با روشهاي قوم شناسي مطالعه كند او شرح درجه دومي را براي اين كار انتخاب كرد و بعد در سال 1935 كه همين بررسي را تكرار كرد متوجه شد كه در ظرف اين ده سال با وجود فراغت هاي تازه ، تغيير چنداني درزندگي آمريكايي پديد نيامده است .در سال 1935 قانون كار ، ساعات كار هفتگي به 40 ساعت تقليل داد ولي اغلب كارگران مي بايست دو برابر كار كنند . اين وضع تا بعد از جنگ جهاني دوم درهاي رفاه به سوي آمريكايي ها گشوده شد در سطح زندگي بالا رفت ، تلويزيون به خانه رسوخ كرد و شهركهاي اقماري پديد آمد .جامعه شناسي فراغت در اين دوره ، رشد شاياني پيدا كرد . كتاب رايزمن به نام " توده تنها" بشارت دهنده اساسي در گذراندن اوقات فراغت است بود . رايزمن براي اولين بار اين تز را مطرح كرد كه تنها زمان فراغت است كه به انسان اين فرصت را مي دهد تا به صورتي آ زادانه با جامعه مصرفي خود سازگار كرد . به دنبال اين نظر بود كه " مارگريت ميدولون اشتاين " مفهوم اخلاق تفريح را بوجود آورند .مفهوم فراغت توده و از سال 1985 توسط جامعه شناسان ، آمريكايي عنوان شد و اين " مارگريت ميد" بود كه مشخصات فراغت جديد را بهتر از همه بيان كرد .
او نوشت : زمان آزاد شده از امر توليد به تدريج به زمان مصرف مبدل شده ولي هنوز فراغت در جامعه آمريكايي تحت سلطه كار بود . از اين جهت آن را زمان تجديد قوا مي گفتند .ولي تعريفي كه لون اشتاين از فراغت به عنوان اخلاق تفريح بعد از جنگ جهاني دوم به دست داده است ، نشان دهنده تحولي بود كه در فراغت جديد به تدريج پديد آمده بود .او گفت : تحولات فرهنگ امريكايي آنچه را كه ما آن را اخلاق تفريح و لذت مي ناميم پديد آورده است .
رايزمن نيز مانند وبلن گذشته گرا بود و عصر طلايي گذشته تأسف ميخورد.
وبلن فراغت را در رابطه با طبقات و كار تعريف كرده بود . وي كسي بود كه روي كاهش ارزش كار تكيه مي كرده و اين چيزي بود كه بعد از او دنبال شد.
رايزمن تصور مي كرد كه در تمدن فراغت تازه ، نظام طبقاتي از بين خواهد رفت و اين تزي بود كه "شلسكي" و "دومازيه " در اروپا تعقيب كردند . معهذا خود رايزمن چند سال بعد در اين امور تجديد نظر كرد . وي در صنعتي شدن جامعه نوعي تباهي انسانها را مي ديد و تنها راه رهايي از اين منجلاب را فراغت مي دانست .
او مسائل فراغت را بر مبناي رابطه فرد و اجتماع بررسي كرد. به نظر او فراغت در جامعه معاصر مصرفي در ايجاد سلطه جامعه بر فرد يعني مفهوم "دگرراهبر " كه مشخصه انسان زمان است نقش تعيين كننده دارد .رايزمن در مرحله رشد تاريخ انسان را به سه دوره تقسيم مي كرد .
1- دوران اول : انسان سنت راهبر
3- دوران دوم : انسان درون راهبر
4- دوران سوم : انسان دگر راهبر
رايزمن در مورد فراغت موجبات تحت و انتقاد جامعه شناسان را برانگيخت و حتي خودش هم از نظريه هاي خود انتقاد كرد ولي ده سال بعد در كتابش بنام "فراواني براي چه؟" كتاب توده تنها را از سر گرفت.او گفت: جامعه امروز امريكايي ديگر جامعه مصرفي نيست بلكه جامعه اسراف واز اين جهت فراغت نقش بسيار مهمي دارد . رايزمن دركتاب اول خود تفاوت طبقاتي را در مورد فراغت انكار مي كرد معتقد بود كه اين سلسله مراتب طبقاتي كه در امر توليد وجود دارد در فراغت بتدريج از بين خواهد رفت ولي در كتاب تازه اش "فراواني براي چه؟" مفهوم طبقات را وارد كرد و نشان داد كه موقعيت شغلي و اجتماعي تا چه حد در برخورد با فراغت مؤثر است.
گرازيا هم به نوبه خودش كوشش كرد مفهوم بسيار خوش بينانه فراغت را در هم شكند.گرازيا فراغت را در اشرافي جستجو مي كند و نشان مي دهد كه تفريح و سرگرمي هاي گوناگون ويژه طبقه مرفه و اشراف بود. طبقه پايين و زحمتكش براي تامين حداقل معيشت خود چاره اي جز كار و تلاش شبانه روزي نداشتند.
پيشينه تحقيقات انجام شده
از ميان كتابهاي فارسي به طور مشخص مؤلفان « مقدمه جامعه شناسي » نخستين بار مسأله فراغت تحت عنوان جامعه شناسي فراغت را مورد توجه قرار دادند و از ديدگاههاي مختلفي چون فراغت ، گروهها و طبقات مختلف ، تاريخچه تفريحات درايران ، پاتولوژي تفريحات و ... آنها را مورد بررسي قرار دادند.
متأسفانه تأليفاتي كه به طور مشخص داد براوقات فراغت و نحوه گذراندن آن باشد و ارائه كننده تجربيات جديدتر علمي در اين زمينه باشد وجود ندارد . تحقيقات و بررسي ها پايان نامه ها و طرحها تحقيقاتي سازمانها مختلف كه به نوعي به مسأله گذران اوقات فراغت مربوط مي شود نيز عمدتا در سه حوزه انجام شده است .
1- مسائل و مشكلات جوانان و بررسي نيازمنديهاي آنان
2-چگونگي گذران اوقات فراغت در گروههاي سني خاص
3- توجه به عواقب اجتماعي و فرهنگي ناشي از كمبود امكانات مناسب جهت گذراندن اوقات فراغت و تأثير آن در گرايش به كجروي
از جمله پايان نامه هاي ديگري كه در اين زمينه وجود دارد :
1- پايان نامه مطالعه چگونگي گذران اوقات فراغت زنان و مقايسه سه گروه دختران ، زنان و زنان مسن در شهر كرمان مي باشد
كه كميسيون امور بانوان به عنوان يك كميسيون مشورتي امور زنان فعاليت مي نمايد لازم است تا از نيازها امكانات و نگرشهاي زنان در زمينه اوقات فراغت اطلاع داشته باشند .اهداف ويژه يا تحقيقي اين تحقيق و نتايج آن به صورت زير و با در نظر گرفتن تك تك اهداف مي توان خلاصه نمود .
1و2 – هدف اول و دوم اين تحقيق توصيف و مقايسه ميزان اوقات فراغت زنان درسه گروه دختران ، بانوان و زنان مسن و پير بود . بر اساس اطلاعات بدست آمده ميانگين ساعات اوقات فراغت روزانه زنان را مي توان قريب به 4/7 ساعات در روز دانست
البته مقدار ساعات فراغت براي سه گروه متفاوت است به نحوي كه اوقات فراغت دختران 8/8 ساعت در روز ، بانوان 4 ساعت و زنان مسن و پير 4/9 ساعت در روزمي باشد .
3و4 – هدف سوم و چهارم اين تحقيق توصيف چگونگي گذران اوقات فراغت زنان و مقايسه دختران و بانوان و زنان مسن بود .
دختران از سينما بيشتر از دو گروه ديگر استفاده مي نمايند . تفاوت سه گروه از نطر استفاده اي سينما معني دار است .
تماشاي تلويزيون عمده ترين مسيله گذران اوقات فراغت زنان است با اين حال تفاوت سه گروه از نظر استفاده از سه گروه از نظر استفاده از تلويزيون معنا دار است .
دختران از بانوان از زنان مسن و پير بيشتر از تلويزيون استفاده مي نمايند .هيچ كدام از گروهها او تئاتر استفاده نمي نمايند طبيعي است كه وضعيت اين چنين باشد چون اجراي تئاتر بسيار كم است .
دختران تمايل بيشتري به استفاده از ويدئو و تماشاي فيلم داشته اند .
تنها 7/44 درصد از زنان از امكان مطالعه به عنوان راهي براي گذران اوقات فراغتشان نام برده اند البته غالب ايشان محصل و يا دختران دانشجو بوده اند .
206 نفراز 373 نفر زنان مورد بررسي مطالعه نمي كنند : تفاوت بين سه گروه از نظر ميزان استفاده از مطالعه معني دار است .
غالبا دختران از نوار موسيقي به عنوان يك امكان براي گذران اوقات فراغت استفاده مي كردند .تقريبا تمامي اعضاي جامعه آماري از پارك و گردش به عنوان يك راه براي گذران اوقات فراغت استفاده مي كرده اند و تنها زنان مسن و پير ناتوان ( از نظر جسمي ) از اين امكان استفاده نمي كرده اند .343 نفر از 337 نفر به هيچ عنوان از كتابخانه عمومي استفاده نمي كردند ساير افراد ( 35 نفر ) غالبا براي مطالعه درسي در ايام امتحانات از اين امكان بهره مي برده اند .
پرداختن به كارهاي هنري و دستي براي 146 نفر از اعضاي جامعه مطرح بوده است نوع كارهاي هنري براي گروه طبيعتا متفاوت بوده است به نحوي كه زنان مسن و پير به هنرهاي دستي مي پرداخته اند .غالب زنان در اوقات فراغات خود از مراسم دعا خواني بهره مي برده اند البته تمايل زنان مسن و پير كه اظهار داشته اند هر شب به مسجد ميروند 9/41 درصد از كل زنان مسن و پير بوده است .دختران كمتر از بانوان و بانوان كمتر از زنان مسن و پير به راديو گوش مي دهند .غالب زنان 277 نفر از 373 نفر به هيچ برنامه اي براي گذران اوقات فراغت خود ندارند .به طور مختصر تماشاي تلويزيون ، گردش ، رفتن به مجالس دعا و مسجد ، رفتن به مهماني ، صحبت با همسايگان و خريد و رفتن به بازار عمده ترين شيوه هاي اوقات فراغت زنان است .5- سه هدف تحقيق توصيف نگرش زنان در زمينه نحوه مطلوب اوقات فراغت بود .در مجموع مي توان گفت زنان چگونگي از گذران اوقات فراغت خود ناراضي بوده اند .آنان مي خواسته اند از امكاناتي مثل مطالعه ، سينما ، كتابخانه ، راديو ، رفتن به گردش ، مسافرت و ... بيشتر استفاده كنند ولي محدوديتهايي براي استفاده از هر يك داشته اند .6- هدف ششم تحقيق عبارت از توصيف نگرش زنان در زمينه موانع و محدوديتهاي دستيابي به نحوه مطلوب گذراندن اوقات فراغت بوده است.
عمده ترين محدوديتهايي كه زنان براي عدم استفاده مطلوب از امكانات اوقات فراغت مطرح نموده اند عبارتند از:
1- نا مناسب بودن محيط وناامن بودن اماكن عمومي براي زنان
2- تعصب والدين يا همسر
3-عدم علاقه
4- داشتن مشغله (خصوصاٌ بچه داري )
5- عدم دسترسي به دليل دوري راه
6- نا تواني جسماني(براي زنان پير و مسن)
7- نداشتن سواد كافي
7- هفتمين هدف تحقيق عبارت بوده است از تبيين عوامل مؤثر به عنوان ساعات اوقات فراغت زنان
بر اساس مطالعه صورت پذيرفته مي توان گفت قشر اجتماعي و ميزان امكانات رفاهي با تعداد ساعات اوقات فراغت رابطه دارند به نحوي كه مي توان گفت هرچه قشر اجتماعي بالاتر است مقدار ساعات فراغت كمتر است از سوي ديگر هرچه امكانات رفاهي بيشتر است ساعات فراغت بيشتر است .همچنين شاخص دسترسي به امكانات اوقات فراغت با تعداد ساعات اوقات فراغت رابطه دارد رابطه بين اين دو اينچنين است كه كساني كه دسترسي كمنري به امكانات را دارند تعداد ساعات فراغت بيشتري دارند.بين قشر اجتماعي و ميزان امكانات رفاهي رابطه وجود دارد به نحوي كه هرچه ميزان امكانات رفاهي قشر اجتماعي بالاتر است دسترسي به امكانات اوقات فراغت بيشتر است.
- در مجموع كساني كه نياز بيشتري دارند دسترسي كمتري دارند و از اوقات فراغت خود بهره كمتري مي برند و بالعكس.
2- تحقيق ديگري كه در اين زمينه انجام شده است ( بررسي مقايسه اي چگونگي گذران اوقات فراغت جوانان دختر (28-18 ساله ) ناحيه سلسبيل و بلوار جمهوري اسلامي در سال 1378 .موضوع تحقيق در بر گيرنده اين است كه جوانان دختر در اوقات فراغت خود به چه نوع فعاليتهايي و به چه ميزان مي پردازند و آيا تفاوتهايي بين مردم ناحيه سلسبيل و بلوار جمهوري مي باشد و همين طور اينه تحقيق مي خواهد ميزان اوقات فراغت دختران را هم بسنجد نتايج بدست آمده به شرح زير مي باشد:
1- در مجموع مي توان گفت كه ناحيه بلوار جمهوري از اوقات بيشتري نسبت به مردم ناحيه سلسبيل برخوردار مي باشد .
2- ميزان فعاليت مردم ناحيه بلوار جمهوري در مجموع بيش از مردم ناحيه سلسبيل مي باشد تنها فعاليت مذهبي مردم ناحيه سلسبيل بيش از مردم ناحيه بلوار است .
3- مردم ناحيه بلوار جمهوري از وضعيت اقتصادي بهتري نسبت به مردم ناحيه سلسبيل بر خوردار هستند و بيشتر مردم ناحيه سلسبيل از پايگاه متوسطي برخوردار هستند .
4- درصد بيشتري از مردم ناحيه بلوتر جمهوري نسبت به مردم ناحيه سلسبيل براي اوقات فراغت خود برنامه ريزي دارند .
5- مي توان گفت مردم ناحيه بلوار از اوقات فراغت خود بيشتر راضي هستند تا مردم ناحيه سلسبيل . مي توان گفت كه بدين خاطر مردم ناحيه بلوار راضي هستند كه از امكانات بهتري نسبت به مردم ناحيه سلسبيل برخوردارند .
6- اما مردم ناحيه سلسبيل علاوه بر امكانات در كرمان كم است يا وجود ندارد مشكل مالي و محدوديت خانوادگي و برنامه ريزي نكردن علت عدم رضايت خود ابراز داشته اند .
7- مردم ناحيه بلوار اكثراٌ ابراز داشته اند كه علت عدم استفاده از فعاليتهاي ذكر شده علاوه بر امكانات در شهر كرمان است يا وجود ندارد . علتهاي ديگري نيز براي عدم استفاده از فعاليتهاي ذكر شهد وجود دارند كه عبارتند از : هزينه گران و محدوديت خانواده.
فصل سوم
تكنيك تحقيق:
تكنيك تحقيق در اين روش پيمايشي مي باشد .تكنيك پيمايشي عبارت است از مطالعه منظم و جامع يك اجتماع معين با هدف تحليل يك مسئله اجتماعي و ارائه پيشنهادهايي براي حل آن به بيان ديگرگردآوري داده هاي اجتماعي از طريق سؤالات هدفمند كه آن نمونه اي از يك جمعيت آماري در رابطه با موضوع مشخص و در يك پرسشنامه مورد بررسي قرار مي گيرد و از اين تكنيك زماني استفاده مي شود كه جامعه اماري بزرگ باشد و از جامعه نمونه گيري كرد و حجم آن نمونه تعيين مي شود و همچنين سعي مي شود كه متغييرها با هم باشد و در زمان گسترده اي از آن استفاده گردد.
ابزار گرد آوري اطلاعات:
جمع آوري اطلاعات پس از تعيين تكنيك آن درجريان تحقيق مطرح مي گردد همانطور ه مي دانيم جمع آوري اطلاعات با يكي از روشهاي چهارگانه كه عبارتند از : مشاهده ، مصاحبه ، پرسشنامه ، استفاده از كتابخانه انجام مي شود .
از طرف ديگر چون بايستي روش جمع آوري اطلاعات با موضوع تحقيق مناسبت داشته باشد بنابر اين در اين تحقيق از روش جمع اوري اطلاعات به شيوه پرسشنامه استفاده شده است .
جامعه اماري :
جامعه آماري در اين تحقيق دانشجويان دختر دانشگاه ازاد واحد كرمان مي باشد كه تعداد آنها 5900 نفر است .
حجم نمونه گيري :
براي دستيابي به اطلاعات دقيق تر و معتبر تر و نيز در يافتن توجيه و توضيح رساتري از موضوع تحقيق به طور كل 348 نفر را انتخاب كرده ام
روش نمونه گيري :
روش نمونه گيري به بصورت تصادفي ساده است كه بين دانشجويان دختر دانشگاه ازاد واحد كرمان پخش شده است تا چگونگي گذران اوقات فراغت آنان را به دست آورم كه هر كدام چگونه اوقات فراغت خود را مي گذرانند.
روش تجزيه و تحليل اطلاعات:
تجزيه و تحليل اطلاعات در اين پژو هش از طريق فرمولهاي اماري ( فراواني و درصد فراواني و ... ) استفاده شده است و همچنين براي سنجش فرضيه ها از ضريب همبستگي Y^2 (كاي دو ، خي دو ، كي دو، كاي اسكوار) يا ساير ضرايب مورد نياز استفاده شده است .
لازم به ذكر است كه كليه مراتب أماري پژوهش به وسيله كامپيوتر و نرم افزار SPSS انجام پذيرفته است .
فصل چهارم
جدول شماره 1 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس سن
سن
فراواني
درصد فراواني
20ـ19
11
5/27
22ـ21
13
5/32
24ـ23
8
20
26ـ25
8
20
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه مي گردد به لحاظ توزيع آماري افراد بر اساس سن 20ـ19 سال 5/27 درصد ، 22ـ21 سال 5/32 درصد ، 24ـ23 سال 20 درصد و 26 ـ25 سال 20 درصد .
بنابراين بيشترين ميزان درصد تعلق به گروه سني 22ـ21 سال و كمترين ميزان درصد مربوط به گروه سني 23 تا 26 سال مي باشد.
جدول شماره 2 :
1-2 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس تحصيلات
1-1-2: تحصيلات پدر:
ميزان تحصيلات
فراواني
درصد فراواني
بي سواد
_
_
ابتدايي
3
5/7
سيكل
2
5
ديپلم يا فوق ديپلم
22
55
ليسانس به بالا
8
20
بي جواب
5
5/12
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس ميزان تحصيلات پدر بيسواد درصد فراواني ندارد ، ابتدايي 5/7 درصد ، سيكل 5 درصد ، ديپلم و فوق ديپلم 55 درصد و ليسانس به بالا20 درصد و 5/12 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند بنابر اين بيشترين ميزان درصد تعلق به ديپلم و فوق ديپلم و كمترين ميزان درصد به سيكل مربوط مي شود
2-1-2 : تحصيلات مادر:
ميزان تحصيلات
فراواني
درصد فراواني
بي سواد
1
5/2
ابتدايي
2
5
سيكل
3
5/7
ديپلم يا فوق ديپلم
29
5/72
ليسانس به بالا
2
5
بي جواب
3
5/7
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس ميزان تحصيلات مادر بيسواد 5/2 درصد ، ابتدايي 5 درصد ، سيكل 5/7 درصد ، ديپلم و فوق ديپلم 5/72 درصد و ليسانس به بالا5 درصد و 5/7 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند بنابر اين بيشترين ميزان درصد تعلق به ديپلم و فوق ديپلم و كمترين ميزان درصد به بي سواد مربوط مي شود
3-1-2 : تحصيلات خود فرد :
ميزان تحصيلات
فراواني
درصد فراواني
بي سواد
_
_
ابتدايي
_
_
سيكل
_
_
ديپلم يا فوق ديپلم
10
25
ليسانس به بالا
29
5/72
بي جواب
1
5/2
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس ميزان تحصيلات خود فرد ديپلم و فوق ديپلم 25 درصد و ليسانس به بالا 5/72 درصد و5/2درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند بنابر اين بيشترين ميزان درصد تعلق به ليسانس به بالا و كمترين ميزان درصد به ديپلم و فوق ديپلم مربوط مي شود
2-2 : جدول توزيع فراماني افراد مورد مطالعه بر اساس شاغل بودن :
1-2-2 : شاغل بودن پدر:
شاغل بودن
فراواني
درصد فراواني
بله
37
5/92
خير
2
5
بي جواب
1
5/2
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه مي گردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس شاغل بودن پدر ، افرادي كه جواب مثبت داده اند 5/92 درصد و افرادي كه جواب منفي داده اند 5 درصد مي باشد و 5/2 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند.
2-2-2 : شاغل بودن مادر :
شاغل بودن
فراواني
درصد فراواني
بله
9
5/22
خير
25
5/62
بي جواب
6
15
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه مي گردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس شاغل بودن مادر ، افرادي كه جواب مثبت داده اند 5/22 درصد و افرادي كه جواب منفي داده اند 5/62 درصد مي باشد و 15 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند.
3-2-2 : شاغل بودن خود فرد :
شاغل بودن
فراواني
درصد فراواني
بله
1
5/2
خير
8
20
بي جواب
31
5/77
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه مي گردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس شاغل بودن خود فرد، افرادي كه جواب مثبت داده اند 5/2 درصد و افرادي كه جواب منفي داده اند 20 درصد مي باشد و 5/77 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند.
3-2 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس نوع شغل
1-3-2 : شغل پدر :
نوع شغل
فراواني
درصد فراواني
كارمند
13
5/32
نظامي
6
15
شغل آزاد
12
30
باز نشسته
6
15
بي جواب
3
5/7
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه مي گردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس نوع شغل پدر 5/32 درصد كارمند ، 15 درصد نظامي ، 30 درصد شغل آزاد و 15 درصد بازنشسته مي باشند و 5/7 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند .
بنابر اين بيشترين ميزان درصد متعلق به كارمند و كمترين ميزان درصد متعلق به نظامي و بازنشسته مي باشد
2-3-2 : شغل مادر
نوع شغل
فراواني
درصد فراواني
كارمند
5
5/12
نظامي
_
_
شغل آزاد
_
_
باز نشسته
3
5/7
بي جواب
32
80
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه مي گردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس نوع شغل مادر 5/12 درصد كارمند ، 5/7 درصد بازنشسته مي باشند و80 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند .
2-3-2 : شغل خود فرد
نوع شغل
فراواني
درصد فراواني
كارمند
1
5/2
نظامي
_
_
شغل آزاد
_
_
باز نشسته
_
_
بي جواب
39
5/97
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه مي گردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس نوع شغل خود فرد 5/2 درصد كارمند مي باشند و5/97 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند .
4-2 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس ميزان در آمد
1-4-2 : ميزان درآمد پدر
ميزان درآمد به تومان
فراواني
درصد فراواني
100000-1
_
_
200000-101000
10
25
300000-201000
13
5/32
300000 به بالا
6
15
بي جواب
11
5/27
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس ميزان در آمد پدر، 25 درصد از 200000-101000 تومان ، 5/32 درصد از 300000-201000 تومان و 15 درصد از 300000 به بالا مي باشد و 5/27 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند .
بنابر اين بيشترين ميزان درامد 5/32 درصد است كه متعلق به درامد بين 300000-201000 ميباشد و كمترين ميزان درامد 15 درصد است كه متعلق به درامد 300000 تومان به بالا مي باشد .
2-4-2 : ميزان درامد مادر
ميزان درآمد به تومان
فراواني
درصد فراواني
100000-1
2
5
200000-101000
3
5/7
300000-201000
_
_
300000 به بالا
_
_
بي جواب
35
5/87
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس ميزان در آمد مادر ، 5 درصد از 100000-1 تومان ،5/7درصد از 200000-101000 تومان و مي باشد و5/87 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند .
3-4-2 : ميزان درامد خود فرد
ميزان درآمد به تومان
فراواني
درصد فراواني
100000-1
_
_
200000-101000
1
5/2
300000-201000
_
_
300000 به بالا
_
_
بي جواب
39
5/97
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس ميزان در آمد خود فرد 5/2 درصد از 200000-101000 تومان و مي باشد و5/97 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند .
جدول شماره 3 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس وضعيت سكونت
وضعيت سكونت
فراواني
درصد فراواني
ملكي
32
80
استيجاري
4
10
رهن كامل
2
5
رهن واجاره
2
5
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس وضعيت سكونت ، 80 درصد ملكي ،10 درصد استيجاري ،5 درصد رهن كامل و 5 درصد رهن واجاره مي باشد بنابراين بيشترين درصد وضعيت سكونت متعلق به ملكي و كمترين درصد وضعيت سكونت متعلق به رهن كامل و رهن واجاره مي باشد
جدول شماره 4 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس برخورداري از امكانات
برخورداري از امكانات
فراواني
درصد فراواني
رايانه
6
15
تلفن همراه
9
5/22
تلفن
20
50
الات موسيقي
3
5/7
موارد ديگر
2
5
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس برخورداري از امكانات 15 درصد رايانه ، 5/22 درصد تلفن همراه ، 50 درصد تلفن ، 5/7 درصد آلات موسيقي و 5 درصد موارد ديگر مي باشد بنابر اين بيشترين ميزان درصد برخورداري از امكانات متعلق به تلفن و كمترين درصد متعلق به موارد ديگر مي باشد .
جدول شماره 5 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس ساعات اوقات فراغت
ساعات اوقات فراغت
فراواني
درصد فراواني
يك ساعت كمتر
2
5
دو ساعت
3
5/7
سه ساعت
6
15
چهار ساعت به بالا
29
5/72
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس ساعات اوقات فراغت ، 5 درصد يك ساعت كمتر ن 5/7 درصد دو ساعت ، 15 درصد سه ساعت و 5/72 درصد چهار ساعت به بالا مي باشد بنابر اين بيشترين ميزان درصد متعلق به چهارساعت به بالا و كمترين درصد متعلق به يك ساعت و كمتر مي باشد .
جدول شماره 6 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت ، فعاليتهاي هنري و فرهنگي
فعاليتهاي هنري و فرهنگي
فراواني
درصد فراواني
كلاسهاي اموزشي و خطاطي و نقاشي
8
20
كلاسهاي خياطي ، گلدوزي و هنرهاي خانه داري
14
35
كلاسهاي آموزشي سرود و موسيقي
3
5/7
كلاسهاي آموزشي تئاتر
2
5
موارد ديگر
13
5/32
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت كه شامل فعاليتهاي هنري و فرهنگي مي باشد ، 20 درصد كلاسهاي آموزشي و خطاطي و نقاشي ،35 درصد كلاسهاي خياطي ، گلدوزي و هنرهاي خانه داري ، 5/7 درصد كلاسهاي آموزشي سرود و موسيقي ، 5 درصد كلاسهاي آموزشي تئاتر و 5/32 درصد موارد ديگر مي باشد .
بنابراين بيشترين ميزان درصد متعلق به كلاسهاي خياطي ،گلدوزي و هنرهاي خانه داري و كمترين ميزان درصد متعلق به كلاسهاي آموزشي تئاتر مي باشد.
جدول شماره 7 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت ، فعاليتهاي ورزشي
فعاليتهاي ورزشي
فراواني
درصد فراواني
دوچرخه سواري
5
5/12
كوهنوردي
5
5/12
شنا
5
5/12
بدنسازي
7
5/17
موارد ديگر
12
30
بي جواب
6
15
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت كه شامل فعاليتهاي ورزشي ميباشد 5/12 درصد دوچرخه سواري ، 5/12 در صد كوهنوردي ، 5/12 درصد شنا ، 5/17 درصد بدنسازي ، 30 درصد موارد ديگر مي باشد و 15 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند. بنابر اين بيشترين ميزان درصد به موارد ديگر كه شامل ورزشهايي است كه ما ذكر نكرده ايم و كمترين ميزان درصد متعلق به دوچرخه سواري ، كوهنوردي و شنا مي باشد.
جدول شماره 8 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت فعاليتهاي علمي
فعاليتهاي علمي
فراواني
درصد فراواني
كامپيوتر
11
5/27
علوم مختلف
6
15
كتابخانه
5
5/12
كتب غير درسي
10
25
موارد ديگر
8
20
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت كه شامل فعاليتهاي علمي ميباشد 5/27 درصد كامپيوتر ، 15 درصد علوم مختلف ، 5/12 درصد كتابخانه ، 25 درصد كتب غير درسي و 20 درصد موارد ديگر مي باشد.
بنابر اين بيشترين ميزان درصد متعلق به كامپيوتر و كمترين ميزان درصد متعلق به كتابخانه مي باشد.
جدول شماره 9 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت فعاليتهاي تفريحي
فعاليتهاي تفريحي
فراواني
درصد فراواني
تماشاي تلويزيون
14
35
رفتن به سينما
3
5/7
رفتن به ميهماني
7
5/17
رفتن به پارك و گردش
7
5/17
مسافرت
8
20
بي جواب
1
5/2
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس نوع فعاليت در اوقات فراغت كه شامل فعاليتهاي تفريحي مي باشد ، 35 درصد تماشاي تلويزيون ،5/7 درصد رفتن به سينما ، 5/17 درصد رفتن به ميهماني ، 5/17 درصد رفتن به پارك و گردش ، 20 درصد مسافرت مي باشد و 5/2 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند .
جدول شماره 10: جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس علت عدم استفاده از فعاليتها
علت عدم استفاده
فراواني
درصد فراواني
بالا بودن هزينه
6
15
محدوديت خانواده
2
5
كمبود وقت
20
50
موارد ديگر
8
20
بي جواب
4
10
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس عدم استفاده از فعاليتهاي ذكر شده 15 درصد گفته اند هزينه آنها بالا است 5 درصد از نظر خانواده محدوديت دارند ، 50 درصد كمبود وقت و 20 درصد موارد ديگر مي باشد و 10 درصد از افراد مورد مطالعه به اين سؤال پاسخ نداده اند .
بنابر اين بيشترين ميزان درصد متعلق به كمبود وقت و كمترين ميزان درصد به محدوديت او نظر خانواده مي باشد
جدول شماره 11 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس استفاده از تبليغات
تبليغات كمك خوبي است
فراواني
درصد فراواني
بله
16
40
خير
24
60
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس استفاده از تبليغات ، 40 درصد از افراد جواب مثبت و 60 درصد از افراد جواب منفي داده اند .
1-11 :جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس كدام نوع از تبليغات
كدام نوع از تبليغات
فراواني
درصد فراواني
روزنامه
4
10
تلويزيون
8
20
دوستان
4
10
بي جواب
24
60
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس كدام نوع از تبليغات ، 10 درصد افراد خواندن روزنامه ، 20 درصد از افرا دديدن تلويزيون ن 10 درصد از افراد رابطه با دوستان را گفته اند و 60 درصد از افراد به اين سوال پاسخ نداده اند .
بنابراين بيشترين ميزان درصد متعلق به رمانه هاي جمعي مانند تلويزيون و كمترين ميزان درصد متعلق به خواندن روزنامه و رابطه با دوستان مي باشد.
جدول شماره 12 : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس كنترل و نظارت والدين براي چگونگي گذران اوقات فراغت
كنترل و نظارت والدين
فراواني
درصد فراواني
بله
31
5/77
خير
8
20
بي جواب
1
5/2
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس كنترل و نظارت والدين بر اوقات فراغت ، 5/77 درصد از افراد جواب مثبت و 20 درصد از افراد جواب منفي داده اند و 5/2 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند .
جدول شماره 13: : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس راضي بودن از چگونگي گذران اوقات فراغت
راضي بودن از چگونگي گذران اوقات فراغت
فراواني
درصد فراواني
تا حدودي راضي هستم
12
30
كاملاٌ راضي هستم
4
10
راضي نيستم
17
5/42
تا به حال فكر نكرده ام
7
5/17
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس راضي بودن از چگونگي گذران اوقات فراغت خود ، 30 درصد از افراد تاحدودي راضي بودند ، 10 درصد كاملاٌ راضي بودند ، 5/42 درصد راضي نبوده اند و 5/17 درصد به اين موضوع فكر نكرده اند .
بنابراين بيشترين ميزان درصد متعلق به افرادي است كه از نحوه گذران اوقات فراغت خود راضي نيستند و كمترين ميزان درصد متعلق به گروهي كه كاملاٌ راضي هستند .
جدول شماره 14: : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس عدم رضايت از چگونگي گذران اوقات فراغت خود
عدم رضايت
فراواني
درصد فراواني
نبود برنامه ريزي
10
25
مشكل مالي
4
10
مخالفت خانواده
3
5/7
بي جواب
23
5/57
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس عدم رضايت از چگونگي گذران اوقات فراغت خود ، 25 درصد از افراد نبود برنامه ريزي ،10 درصد مشكل مالي، 5/7 درصد از افراد مخالفت خانواده پاسخ داده اند و 5/57 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند .
بنابراين بيشترين ميزان درصد متعلق به نبود برنامه ريزي و كمترين ميزان درصد متعلق به مخالفت خانواده مي باشد .
جدول شماره 15: : جدول توزيع فراواني افراد مورد مطالعه بر اساس بهترين پيشنهاد براي اوقات فراغت دانشجويي
بهترين پيشنهاد
فراواني
درصد فراواني
برنامه ريزي دقيق از طرف شخص
10
25
فراهم كردن زمينه مناسب توسط مسؤلين براي دانشجو
8
20
برنامه ريزي مثبت مرتبط با رشته دانشجو از طريق دانشگاه
2
5
بي جواب
20
50
جمع
40
100
توضيح : چنانچه ملاحظه ميگردد به لحاظ توزيع آماري افراد مورد مطالعه بر اساس دادن بهترين پيشنهاد براي اوقات فراغت دانشجويي ،25 درصد از افراد برنامه ريزي از طرف شخص ، 20 درصد از افراد فراهم كردن زمينه مناسب توسط مسؤلين براي دانشجو ، 5 درصد از افراد برنامه ريزي مثبت مرتبط با رشته دانشجو از طريق دانشگاه پيشنهاد دادند و 50 درصد از افراد به اين سؤال پاسخ نداده اند .
بنابراين بيشترين ميزان درصد متعلق به پيشنهاد برنامه ريزي دقيق از طرف شخص و كمترين ميزان درصد متعلق به پيشنهاد برنامه ريزي مثبت مرتبط با رشته دانشجو از طريق دانشگاه مي باشد .
جدول شماره 16: به نظر مي رسد بين سن و چگونگي گذران اوقات فراغت دانشجويان دختر دانشگاه ازاد واحد كرمان رابطه معنا داري وجود دارد .
چگونگي گذران اوقات فراغت
1
2
3
4
5
جمع
سن
1
2
1
5
2
1
11
2
3
1
6
3
0
13
3
1
0
3
3
1
8
4
0
4
1
2
1
8
جمع
6
6
15
10
3
40
توضيحات:كاي دو محاسبه شده برابراست با 29/14 و كاي دو جدول با درجه آزادي 12 و احتمال 95% اطمينان برابر است با 026/21 . پس چون كاي دو محاسبه شده از كاي دو در جدول كوچكتر است لذا بين سن و چگونگي گذران اوقات فراغت رابطه معنا داري وجود ندارد پس اين فرضيه به اثبات نمي رسد .
(O-E)^2/E
(O-E)^2
O-E
E
O
07/0
25/0
18/0
20/0
03/0
12/0
42/0
77/0
56/0
03/0
35/0
65/0-
88/0
75/0-
18/0
65/1
65/1
12/4
75/2
82/0
2
1
5
2
1
56/0
46/0
26/0
01/0
96/0
1/1
9/0
27/1
06/0
94/0
05/1
095/0-
13/1
25/0-
97/0-
95/1
95/1
87/4
25/3
97/0
3
1
6
3
0
03/0
2/1
0
5/0
26/0
04/0
44/1
0
1
16/0
2/0-
2/1-
0
1
4/0
2/1
2/1
3
2
6/0
1
0
3
3
1
2/1
53/6
33/1
0
26/0
44/1
84/7
4
0
16/0
2/1
8/2
2-
0
4/0
2/1
2/1
3
2
6/0
0
4
1
2
1
جدول شماره 17: به نظر مي رسد بين تحصيلات والدين و چگونگي گذران اوقات فراغت دانشجويان دختر دانشگاه ازاد واحد كرمان رابطه معنا داري وجود دارد .
چگونگي گذران اوقات فراغت
1
2
3
4
5
جمع
تحصيلات والدين
1
0
0
3
1
1
5
2
4
5
11
8
1
29
3
2
1
1
1
1
6
جمع
6
6
15
10
3
40
توضيحات: كاي دو محاسبه شده برابراست با 5/10 و كاي دو جدول با درجه آزادي 8 و احتمال 95% اطمينان برابر است با 507/15 . پس چون كاي دو محاسبه شده از كاي دو در جدول كوچكتر است لذا بين تحصيلات والدين و چگونگي گذران اوقات فراغت رابطه معنا داري وجود ندارد پس اين فرضيه به اثبات نمي رسد .
(O-E)^2/E
(O-E)^2
O-E
E
O
74/0
34/4
67/0
04/0
05/1
56/0
92/18
27/1
06/0
39/0
75/0-
35/4
13/1
25/0-
63/0
75/0
35/4
87/1
25/1
37/0
0
0
3
1
1
02/0
09/0
0
07/0
62/0
12/0
42/0
01/0
56/0
36/1
35/0-
65/0
13/0
75/0
17/1-
35/4
35/4
87/10
25/7
17/2
4
5
11
8
1
34/1
01/0
69/0
16/0
66/0
21/1
01/0
56/1
25/0
30/0
1/1
1/0
25/1-
5/0-
55/0
9/0
9/0
25/2
5/1
45/0
2
1
1
1
1
جدول شماره 18 : به نظر مي رسد بين درآمد والدين و چگونگي گذران اوقات فراغت دانشجويان دختر دانشگاه ازاد واحد كرمان رابطه معنا داري وجود دارد .
چگونگي گذران اوقات فراغت
1
2
3
4
5
جمع
درأمد والدين
1
0
0
2
0
0
2
2
4
3
8
6
2
23
3
2
3
5
4
1
15
جمع
6
6
15
10
3
40
توضيحات: كاي دو محاسبه شده برابراست با 4/4 و كاي دو جدول با درجه آزادي 8 و احتمال 95% اطمينان برابر است با 507/15 . پس چون كاي دو محاسبه شده از كاي دو در جدول كوچكتر است لذا بين درآمد والدين و چگونگي گذران اوقات فراغت رابطه معنا داري وجود ندارد پس اين فرضيه به اثبات نمي رسد .
(O-E)^2/E
(O-E)^2
O-E
E
O
3/0
3/0
08/2
5/0
13/0
09/0
09/0
56/1
25/0
02/0
3/0-
3/0-
25/1
5/0-
15/0-
3/0
3/0
75/0
5/0
15/0
0
0
2
0
0
08/0
05/0
04/0
01/0
04/0
30/0
30/0
38/0
06/0
07/0
55/0
45/0-
62/0-
25/0
28/0
45/3
45/3
62/8
75/5
72/1
4
3
8
6
2
02/0
78/0
06/0
01/0
0
06/0
76/1
38/0
06/0
01/0
25/0-
33/1
62/0-
25/0
12/0-
25/2
25/2
62/5
75/3
12/1
2
3
5
4
1
جدول شماره 19: به نظر مي رسد بين تبليغات و چگونگي گذران اوقات فراغت دانشجويان دختر دانشگاه ازاد واحد كرمان رابطه معنا داري وجود دارد .
چگونگي گذران اوقات فراغت
1
2
3
4
5
جمع
تبليغات
1
5
1
3
4
3
16
2
1
5
12
6
0
24
جمع
6
6
15
10
3
40
توضيحات: كاي دو محاسبه شده برابراست با 03/13 و كاي دو جدول با درجه آزادي 12 و احتمال 95% اطمينان برابر است با 488/9 . پس چون كاي دو محاسبه شده از كاي دو در جدول بزرگتر است لذا بين تبليغات و چگونگي گذران اوقات فراغت رابطه معنا داري وجود دارد پس اين فرضيه به اثبات مي رسد .
(O-E)^2/E
(O-E)^2
O-E
E
O
81/2
81/0
5/1
0
7/2
76/6
96/1
9
0
24/3
6/2
4/1-
3-
0
8/1
4/2
4/2
6
4
2/1
5
1
3
4
3
87/1
54/0
1
0
8/1
76/6
96/1
9
0
24/3
6/2-
4/1
3
0
8/1-
6/3
6/3
9
6
8/1
1
5
12
6
0
جدول شماره 20 : به نظر مي رسد بين ساعات بيكاري فرد و چگونگي گذران اوقات فراغت دانشجويان دختر دانشگاه ازاد واحد كرمان رابطه معنا داري وجود دارد .
چگونگي گذران اوقات فراغت
1
2
3
4
5
جمع
ساعات بيكاري فرد
1
0
0
1
1
0
2
2
0
1
1
1
0
3
3
2
1
3
0
0
6
4
4
4
10
8
3
29
جمع
6
6
15
10
3
40
توضيحات: كاي دو محاسبه شده برابراست با 68/9- و كاي دو جدول با درجه آزادي 12 و احتمال 95% اطمينان برابر است با 026/21 . پس چون كاي دو محاسبه شده از كاي دو در جدول كوچكتر است لذا بين ساعات بيكاري و چگونگي گذران اوقات فراغت رابطه معنا داري وجود ندارد پس اين فرضيه به اثبات نمي رسد .
(O-E)^2/E
(O-E)^2
O-E
E
O
3/0
3/0
08/0
5/0
13/0
09/0
09/0
06/0
25/0
02/0
3/0-
3/0-
25/0
5/0
15/0-
3/0
3/0
75/0
5/0
15/0
0
0
1
1
0
44/0
66/0
0
08/0
18/0
30/0
30/0
01/0
06/0
04/0
45/0-
55/0
12/0-
25/0
22/0-
45/0
45/0
12/1
75/0
22/0
0
1
1
1
0
34/1
01/0
24/0
5/1
44/3
21/1
01/0
56/0
25/2
90/11
1/1
1/0
75/0
5/1-
45/3-
9/0
9/0
25/2
5/1
45/3
2
1
3
0
0
02/0
02/0
06/0
07/0
31/0
12/0
12/0
75/0
56/0
68/0
35/0-
35/0-
87/0-
75/0
83/0
35/4
35/4
87/10
25/7
17/2
4
4
10
8
3
فصل پنجم
نتيجه گيري :
با توجه به آماري كه از جداول توصيفي ، فراواني داده ها و تعيين متغيرهاي بدست آمده مي توانيم يك نتيجه گيري كلي را به شرح زير ارائه داد.
با توجه به داده هاي جدول ملاحظه مي شود كه بيشترين تعداد دختران در دانشگاه آزاد كه حدود 5/32 را تشكيل مي دهند در رده سني 22-21 سال مي باشند .
آمار موجود نشان داده شده است كه 5/32 درصد از پدران اين افراد كارمندند كه درآمد انها بين 201000 تا 300000 تومان مي باشد .
تحقيق آمار نشان مي دهد كه 55 درصد از پدران ديپلم و فوق ديپلم و 5/72 درصد از مادران نيز ديپلم و فوق ديپلم مي باشند .
و همچنين امار نشان داده كه50 درصد از افراد مورد مطالعه از تلفن برخوردارند و حدود 35 درصد از اين افراد به فعاليتهاي هنري و فرهنگي شامل كلاسهاي خياطي ، گلدوزي و هنرهاي خانه داري و حدود 30 درصد از افراد به فعاليتهاي ورزشي غير از آنچه كه ذكر شده مانند ورزشهاي رزمي و ... و حدود 5/27 درصد به فعاليتهاي علمي مانند استفاده از كامپيوتر و حدود 35 درصد از افراد به فعاليتهاي تفريحي كه شامل تماشاي تلويزيون است مي پردازند .
و 50 درصد از اين افراد ذكر كرده اند كه علت استفاده از فعاليتهاي مختلف نبود وقت مي باشد و همچنين آمار نشان داده كه حدود 5/77 درصد از افراد مورد مطالعه به اينكه خانواده بر چگونگي گذران اوقات فراغت آنها نظارت دارد پاسخ مثبت داده اند .
و حدود 5/42 درصد گفته اند كه از چگونگي گذران اوقات فراغت خود راضي نيستند كه حدود 25 درصد از آنها نبود برنامه ريزي دقيق علت را دانسته اند .
هچنين بر طبق جداول دو بعدي توافقي ، دربررسيهاي مربوط به فرضيه هاي مربوط به چگونگي گذران اوقات فراغت مي توان گفت كه بين سن و چگونگي گذران اوقات فراغت ، بين تحصيلات والدين و چگونگي گذران اوقات فراغت ، بين درآمد والدين و چگونگي گذران اوقات فراغت ، بين ساعات بيكاري و چگونگي گذران اوقات فراغت ،رابطه معنا داري وجود ندارد و در نتيجه اين فرضيات به اثبات نمي رسند اما بين تبليغات و چگونگي گذران اوقات فراغت رابطه معنا داري وجود دارد پس اين فرضيه به اثبات مي رسد .
پيشنهادات :
پيشنهاداتي دانشجويان درمورد بهترين گذران اوقات فراغت خود داده اند در قالب سه پيشنهاد مي باشد :
1- برنامه يزي دقيق ازطرف شخص
2- فراهم كردن زمينه مناسب توسط مسئولين براي دانشجو
3- برنامه ريزي مثبت مرتبط با رشته دانشجو از طريق دانشگاه
منابع و مأخذ :
معدن گن ، ايران دونت ، نقش ورزش در جلوگيري از انحرافات اخلاقي جوانان ، سازمان برنامه و بودجه 1369
مجله ادبي فرهنگ ، توسعه توريسم و گذران اوقات فراغت ، 1352، كميته گذران اوقات فراغت و سازمان برنامه و بودجه
فرياد ،اكبر ، بازاريابي مفهوم فراغت در جامعه امروز ، نشريه دانشكده ادبيات علوم انساني دانشگاه تبريز ، بي تا
گيدنز ن آنتوني ، جامعه شناسي . مترجم منوچهر صبوري ، تهران ، انتشارات نسترن 1377.
اسلامي ، سعيد ، مديريت كاربردي وقت ، تبريز ، انتشارات فرهنگي تبريز 1373.
مكنزي ، الك ، مديريت بهره برداري از زمان ، مترجم ، محمد رضا رضائيان ، تهران ،انتشارات معارف 1374.
حسيني صادق ، فاطمه ، بررسي مقايسه اي چگونگي گذران اوقات فراغت جوانان دختر 28-18 ساله در ناحيه سلسبيل و بلوار جمهوري اسلامي پايان نامه .
مؤمني مريم ، مطالعه چگونگي گذران اوقات فراغت زنان و مقايسه سه گروه دختران ، زنان و زنان مسن در شهر كرمان پايان نامه.
پرسشنامه :
به نام خدا
دانشجوي گرامي :
پرسشنامه اي كه در دست داريد به منظور تحقيق در زمينه گذران اوقات فراغت دانشجويان دختر دانشگاه آزاد واحد كرمان در تابستان 84 مي باشد . خواهشمند است با توجه به اينكه نامي از شما خواسته نشده است با دقت و صداقت به پرسشهاي زير پاسخ دهيد .
با تشكر دانشجوي حسابداري
1- سن شما چقدر است ؟
2- جدول زير را كامل كنيد .
نسبت افراد
ميزان تحصيلات
شاغل
نوع شغل
ميزان درآمد
پدر
مادر
خود
3- وضعيت سكونت شما چگونه است ؟
ملكي " استيجاري " رهن كامل " رهن و اجاره "
4- درصورت برخورداري از امكانات زير آن را مشخص كنيد .
رايانه " تلفن همراه " آلات موسيقي " تلفن " موارد ديگر"
5- شما در طول هفته چند ساعت اوقات فراغت داريد .
يك ساعت كمتر از آن " دوساعت " سه ساعت " چهار ساعت به بالا "
6- در اوقات فراغت خود به چه نوع از فعاليتهاي زير مي پردازيد ؟
فعاليتهاي هنري و فرهنگي شامل : كلاسهاي آموزشي و خطاطي و نقاشي "
كلاسهاي خياطي ، گلدوزي ، و هنرهاي خانه داري "
كلاسهاي آموزشي سرود و موسيقي "
كلاسهاي آموزشي تئاتر "
موارد ديگر "
7- فعاليتهاي ورزشي شامل :
دوچرخه سواري " كوهنوردي " شنا " بدنسازي " موارد ديگر "
8- فعاليتهاي علمي شامل :
كلاسهاي آموزشي كامپيوتر " كلاسهاي آموزشي علوم مختلف "
استفاده از كتابخانه " مطالب كتب غير درسي " مواردديگر "
9- فعاليتهاي تفريحي شامل :
تماشاي تلويزيون " رفتن به سينما " رفتن به ميهماني "
رفتن به پارك و گردش " مسافرت"
10- علت عدم استفاده از فعاليتهاي ذكر شده چيست ؟
هزينه آن گران است" از نظر خانوادگي محدوديت دارم . "
وقت براي استفاده از آنها كم دارم . " ساير موارد با ذكر دليل "
11- آيا تبليغات براي گذران اوقات فراغت شما كمك خوبي است ؟
بله " خير "
درصورت پاسخ بله كدام زمينه تبليغات مؤثر بوده است و چرا ؟
12- آيا والدين شما بر نحوه گذران اوقات فراغت شما گنترل و نظارت دارند ؟
بله " خير "
13- ايا از چگونگي اوقات فراغت خود راضي هستيد ؟
تا حدودي راضي هستم " راضي نيستم"
كاملاٌ راضي هستم " تا به حال به اين موضوع فكر نكرده ام "
14- در صورت عدم رضايت علت چيست ؟
برنامه ريزي ندارم" مشكل مالي دارم " خانواده مخالفت مي نمايند"
15- براي گذران بهترين اوقات فراغت دانشجويي پيشنهاد خود را ذكر نماييد .
No comments:
Post a Comment